الزامات طراحی و اجرای نمای سرامیکی
نمای سرامیک
با توجه به قیمت بالاي سنگ و وزن زیادي که انواع سنگها به صورت یک لایه متمرکز در قشر خارجی ساختمانها، به صورت بار خطی بر سازه اعمال می کنند و به جهت حفاظت از منابع طبیعی و جلوگیري از تخریب محیط زیست، از سرامیک که به صورت مصالح مصنوعی و فرآوري شده تهیه میگردد به عنوان نماي ساختمان میتوان استفاده نمود. نماي سرامیک در مقایسه با سنگ، وزن کمتر و تنوع بیشتري دارد. نماي سرامیکی مجاز براي استفاده در نماي خارجی سازه ها نماي سرامیکی خشک می باشد.
نصب سرامیک در نماهاي داخلی و خارجی ساختمان
دو روش کلی نصب سرامیک در نماهاي داخلی و خارجی ساختمانها وجود دارد. روش نصب تر یا روش چسبانده شده و روش نصب خشک یا روش مهار شده. اجراي نماي سرامیکی با روش تر در نماي خارجی ساختمانها ممنوع می باشد و تنها روش مجاز نصب سرامیک در نماي خارجی ساختمانها روش نصب خشک میباشد.
نصب سرامیک در نماي خارجی ساختمانها به روش نصب خشک
- در روش نصب خشک، اتصالات، باید بارهاي ثقلی ناشی از سرامیک و اجزاي آن را علاوه بر بارهاي جانبی وارده شامل بارهاي زلزله، بارهاي فشار و مکش باد تحمل کنند. همچنین این نوع نما باید در برابر بارهاي ضربه ناشی از برخورد قطعات مختلف به آنها بهخصوص قطعات جابجا شده توسط تندبادها کنترل شوند.
- در نماهاي سرامیکی مهار شده که وزن نما توسط اتصالات یا استادهاي فولادي قائم تحمل می شود، فواصل استادهاي فولادي یا آلومینیومی که به عنوان نگهدارنده و پشتیبان نما اجرا میشوند باید کمتر یا مساوي 60 سانتیمتر باشند.
- کفایت اتصال این اعضا به قاب سازه اي باید براي بارهاي وارده کنترل گردد. همچنین باید توجه خاصی به طراحی نقاطی که قابلیت تغییرشکل هاي زیاد دارند از قبیل بازشوها و گوشه ها معمول شود و در کنار بازشوي در و پنجره باید از استادهاي فولادي یا آلومینیومی اضافی براي مهار نماي سرامیکی استفاده شود.
- مشخصات و الزامات سرامیک هاي پورسلان یا سرامیک هاي تراکوتا قابل استفاده در روش نصب خشک سرامیک در استاندارد ملی 25 ISIRI آورده شده است.
اجزاي یک سیستم نصب خشک سرامیک
- ریلهاي قائم آلومینیومی یا فولادي با درزبند که به دیوار پشتیبان یا تیرها به وسیله براکتها و مهارهاي مورد نیاز متصل شده است.
- مهارهاي آلومینیومی با واشرهاي عایق که مهارها به ریلها به نحو مناسبی متصل میشوند و واشرها مانع ایجاد لرزش در هنگام وزش باد میشوند. مهارهاي آلومینیومی در حفرههاي قطعات قائم آلومینیومی کار گذاشته میشود و از درز بند براي جلوگیري از نفوذ هوا به پشت سرامیکها استفاده میشود.
- پانلهاي سرامیکی با ابعاد استاندارد که توسط مهارهاي آلومینیومی مهار میشوند.
اجزاي سیستم اتصال خشک
دیوار یا قاب پشتیبان
- بسته به اینکه نوع سیستم اجراي سرامیک به صورت نماي پردهاي یا دیوار نما باشد. بار وارده به نماي سرامیکی به تیرهاي طبقات یا دیوار پشتیبان نما وارد میشود.
- قاب سازهاي و دیوارهاي پشتیبان باید از نظر دارا بودن سطحی صاف و شاغولی و قرار گیري در محدوده رواداريهاي مجاز و شرایط تعیین شده براي نصب سیستم سرامیکی کنترل شوند.
زیرسازی
زیرسازي نصب خشک سرامیک، متشکل از پروفیل هاي قائم و براکت هاي اتصال میباشد که این پروفیلها و براکتها از آلیاژ آلومینیوم یا فولاد گالوانیزه با حداقل ضخامت 2 میلیمتر تشکیل شده است.
این پروفیلها و براکتها باید به نحوي به تیر طبقات یا دیوار پشتیبان بسته به نوع سیستم نما متصل شوند که قادر به تحمل انبساط و انقباض حرارتی و همچنین تغییرشکلهاي جانبی و ثقلی تکیه گاه باشند به طوري که باعث ایجاد تنش و آسیب در پوشش نما نشوند.
وسایل اتصال پروفیل به تیر یا دیوار پشتیبان به شرح زیر میباشند:
- الف- براکت ها
1.براکتهاي نگه دارنده
2.براکتهاي حائل (پشتبند) - ب- پروفیلهاي قائم
اتصالات
- مهارها جهت اتصال پروفیلها به یکدیگر و همچنین اتصال براکتها مورد استفاده قرار میگیرند.
- مهارها باید از فولاد ضد زنگ ساخته شوند. ابعاد مهار و نوع اتصال دهنده و فواصل نصب مهارها به ساختمان باید توسط طراح تعیین شود.
از واشرهاي پلاستیکی مقاوم در برابر ضربه بین مهار و مصالح غیر مشابه (مانند فولاد یا مصالح سیمانی یا ریلهاي آلومینیومی) براي جلوگیري از واکنشهاي گالوانیک و ترازکردن و همسطح کردن مهار، باید استفاده شود. - هر ریل قرارگیري پانل سرامیکی باید حداقل با 2 مهار براي ایجاد مهار کافی به تیر یا دیوار پشتیبان متصل شود.
نصب سرامیک تراکوتا
مشخصات ریل در نصب خشک سرامیک تراکوتا
- در نصب این نوع از سرامیکها، فاصله ریل ها باید با توجه به نیروهاي وارده مشخص شود. فواصل سوراخ ریل به ارتفاع پانل بستگی دارد.
- براي ایجاد سوراخ ریل در محل، فاصله سوراخ انتهایی تا انتهاي ریل باید 25 میلیمتر باشد.
- سوراخ انتهایی در فاصله 45 میلیمتر میباشد. میلیمتر از انتهاي پانل قرار خواهد گرفت.
- فاصله ضلع فوقانی بالاترین سوراخ از بالاي ریل ۱۲.۵میلیمتر میباشد.
- در شرایطی که پانلهاي فوقانی و تحتانی داراي ارتفاع استاندارد نبوده و به سوراخهاي ریل برخورد نمیکنند، بستها باید اصلاح شوند. بست فوقانی اصلاح شده، در بالاي ریل و بدون استفاده از سوراخ نصب می گردد و بست تحتانی اصلاح شده به طور مستقیم و بدون استفاده از سوراخ، به ریل پیچ می شود
الزامات نصب ریل در سرامیک تراکوتا
- در نصب ریل باید به شاقولی بودن آن توجه داشت. در صورت نصب نامناسب ریل، نصب پانلها دچار مشکل خواهد شد وباعث ایجاد ضعفهایی در کل سیستم خواهد شد.
محل استاندارد ریلها مطابق با درزهاي پانل میباشد. ریل انتهایی باید با کمی فاصله از لبه پانل نصب شود. نیم ریل باید در مجاورت محل قطع نماي سرامیکی نصب شود. حداکثر فاصله مجاز ریلهاي قائم 60 سانتیمتر است - براي جلوگیري از واکنشهاي گالوانیک بین ریلهاي آلومینیومی و سایر مصالح غیرمشابه (مانند فولاد یا مصالح سیمانی) و همچنین براي تراز کردن و شاغولیکردن ریلها باید از واشرهاي پلاستیکی مقاوم در برابر ضربه استفاده شود. همچنین میتوان از سایر مصالح جداکننده مانند رنگ قیري براي پوشش سطوح آلومینیومی که ممکن است در تماس با سایر مصالح قرار گیرند، استفاده کرد. درزپوشها پس از نصب ریل در آن قرار داده میشود. انتهاي ریل باید خم شده و روي درزپوش عمودي قرار گیرد تا از حرکت درزپوش در طول نصب پانل جلوگیري شود.
- در سازه هاي داراي دیوارهاي پشتیبان مصالح بنایی یا بتنی میتوان براي نصب سرامیک از ریل هاي لبه دار استفاده نمود.
- ریل لبه دار به وسیله مهار نبشی شکل آلومینیومی یا فولاد گالوانیزه به دیوار پشتیبان متصل می شود.
الزامات نصب پانل و مهار
درزپوش ها براي محکم کردن پانلها به دور مهارها پیچیده می شوند.
باید اطمینان حاصل شود که کنارههاي پانل، درز عمودي ثابت و صافی را ایجاد کنند. می توان از چکش پلاستیکی براي ضربه زدن پانل براي قرار گرفتن در راستایی که داراي فاصله مناسب براي ایجاد درز میباشد، استفاده کرد. ضروري است که مهارها و پانل ها کاملاً در جاي خود قرار گیرند و درز افقی مشخص شده بین پانلها در طول نصب حفظ شود. باید از یک درزپوش لالهاي بین پانلهاي سرامیکی استفاده کرد.در طول نصب و تنظیم پانلها باید توجه داشت که درزپوش به درستی تنظیم شود.
نصب خشک سرامیک پرسلانی
- باید توجه شود که پروفیلهاي قائم باید در تراز طبقات، قطع شود تا هر طبقه عملکردي جداگانه از سایر طبقات داشته باشد و نما تحت اثر جابجاییهاي نسبی طبقات قرار نگیرد.
- به منظور جلوگیري از سقوط سرامیکها از نما، باید سطح پشت تمامی سرامیکها در نماي خارجی ساختمانهاي پنج طبقه و بیشتر با استفاده از شبکه الیاف شیشه و چسب مناسب مسلح شود.
- فاصله آزاد مجاز بین سرامیک ها 4 تا 8 میلیمتر میباشد.
- باید از لاستیک هاي ضربه گیر در محل شیار پروفیل قائم استفاده نمود.
سیستم نصب نمایان
این روش یکی از مطمئنترین روشهاي نصب سرامیکهاي پرسلان به روش خشک است و مزایاي متعددي همچون سرعت بالاي اجرا، قابلیت رگلاژ و همچنین سهولت تعویض سرامیک را دارد. در این روش مهار به گونهاي نصب می شود که سرامیک در داخل آن قرار گرفته و مهار شود. مهار به زیرسازي و شبکه آلومینیومی یا فولادی متصل می شود. مهارها از جنس فولاد ضد زنگ بوده و می توان آنها را با رنگ هاي کوره اي متناسب با رنگ سرامیک، رنگ نمود.
در روش نصب نمایان براي اتصال سرامیک به پروفیل ها میتوان از چسب پلی یورتان به همراه مهارهاي مکانیکی استفاده نمود. در این حالت، پس از نصب مهارهاي تحتانی به وسیله پیچ هاي خودکار به پروفیل هاي قائم، نواري از چسب پلییورتان بر روي پروفیل قائم قرار داده می شود. این لایه چسب پلی یورتان باعث اتصال سرامیک به پروفیل قائم و افزایش امنیت قطعات متصل شده به نما می شود.
سیستم نصب پنهان
این سیستم براي سرامیک هاي پرسلان قابل استفاده است. براي جلوگیري از اتلاف بالاي مصالح و خرد شدن آنها توصیه میشود که سوراخکاريهاي مورد نیاز در سرامیک با توجه به فواصل قاب آلومینیومی در کارخانه انجام شود و سوراخکاريهاي قاب آلومینیومی در سایت انجام شود.
-
سیستم نصب با مهار و قلاب
در این سیستم مهار و قلاب در پشت سرامیک ها تعبیه می شود و پس از ریل کشی، بر روي ساختمان نصب و رگلاژ خواهند شد. قلابها از جنس آلومینیوم یا فولاد گالوانیزه می باشند. رگلاژ هرکدام از سرامیک ها و یا تعویض هر کدام در هر نقطه اي از سطح نما به سهولت امکانپذیر است
ساختار سیستم نصب پنهان به روش مهار و قلاب 
مراحل نصب سیستم نصب پنهان -
سیستم نصب با ایجاد شکاف
در این روش ابتدا در ضخامت سرامیک با دستگاه شیار زن، شیاري به طول 3 تا 5 سانتیمتر ایجاد شده و پس از زیرسازي،با قرار دادن مهار از جنس استیل ضدزنگ در شیار سرامیک عملیات نصب اجرا میشود.
مراحل نصب سیستم نصب پنهان با ایجاد شکاف (شیار از جان) 
نماهای سرامیک مهار شده
- نماهاي سرامیکی مهار شده نماهایی هستند که به سازه نگهدارنده خود با قطعات مکانیکی متصل میشوند. قطعات نماي مهار شده باید به کمک اتصالات لغزشی یا درزها، از جابجایی نسبی طبقات مستقل شود. همچنین نما باید با اتصالاتی که با در نظرگرفتن نیروهاي وارده و اثر مولفه قائم زمینلرزه طراحی شده باشند مهار شود.
- باید توجه خاصی به طراحی نقاطی که قابلیت تغییرمکانهاي زیاد دارند از قبیل بازشوها و گوشهها معمول شود و در کنار بازشوي در و پنجره باید از استادهاي فولادي اضافی براي مهار نما استفاده شود.
- قطعات سرامیکی مهار شده با ضخامت بیش از 40 میلیمتر باید به طور مستقیم به دیوار پشتیبان بنایی یا بتنی مهار گردند.
- اجراي یک لایه مش الیاف شیشه همراه با رزین در پشت قطعات نماي سرامیکی که به صورت خشک اجرا میشوند جهت جلوگیري از شکست آنها براثر ضربه اجباري میباشد.
نمونه اجراي اتصال لوبیایی به تیر در اجراي خشک نماي سرامیکی
دلایل ریزش سرامیک نما در روش تر
- ضریب انبساط یا ضریب انقباض متفاوت سرامیک و ملات
- رطوبت
- نشست طبیعی ساختمان
- نصب سرامیک در دمای نامناسب
- اسکوپ نکردن
- استفاده از سرامیک با میزان جذب آب بالا
پیچ و رولپلاک نمای سرامیکی ساختمان
- پیچ و رولپلاک و واشر را باید در قسمت گوشه و در بعضی مواقع در وسط سرامیک قرار دهیم. بهترین محل برای جاگذاری پیچ رولپلاک ها در بندهای سرامیک ها می باشد که خود می تواند به دو حالت انجام شود:
الف)قرار دادن پیچ ها در چهار گوشه هر سرامیک
ب)قرار دادن پیچ ها در چپ و راست هر سرامیک
محل قرار گیری پیچ ها در پیچ رولپلاک سرامیک نمای ساختمان - تعداد نصب پیچ برای هر سرامیک حدودا بین 3 تا 4تا می شود که باز هم بستگی به سرامیک ساختمان دارد.
- حتما واشر را برای سرامیک باید به کار برد. سرامیک به دلیل ظرافت و شکنندگی خود حتما باید روی انها واشر زده شود تا از جای خود در نیاید. سرامیک مانند سنگ نیست که به راحتی با پیچ بدون واشر بتوان محکم سازی را انجام داد.
- نوع پیچ و واشر باید گالوانیزه باشند که به دلیل بیرون ماندن پیچ و واشر هنگام پیچ و رولپلاک کردن سرامیک زنگ زدگی روی انها ایجاد نشود.برای کار پیچ رولپلاک سرامیک نمای ساختمان پیچ های استفاده شده به طور استاندارد باید طولی برابر 5 سانت داشته باشند.
- رولپلاک مورد استفاده در مبحث پیچ رولپلاک سرامیک نمای ساختمان باید طولی برابر با 4 سانت داشته باشند. برای این کار هم می توان از رولپلاک های پروانه ای سفید رنگ و هم از رولپلاک های قرمز رنگ استفاده نمود.
- واشر مورد استفاده در این کار باید از جنس گالوانیزه بوده و همچنین قطر داخلی جوری باشد که پیچ از آن رد نشود. قطر خارجی واشر بر اساس میزان اندازه بندها متفاوت است. هر چه بندهای سرامیک های کار شده بیشتر باشد مطمئنا قطر خارجی واشر نیز باید بیشتر باشد.
- به دلیل اینکه واشر روی سرامیک قرار میگیرد نمیتوان پیچ را محو کرد و برای زیبایی و از بین بردن درصدی از دید واشر را میتوان رنگ زد. رنگ را با قلمو کوچک بر روی واشر و پیچ میزنیم تا همرنگ سرامیک بشوند .
- علاوه بر واشر می توان از گل پیچ استفاده نمود. گل پیچ ها همان کارایی واشر را دارند با این تفاوت که به دلیل زیبایی بیشتر از قیمت بیشتری برخوردار هستند. توصیه ما این است که چنان چه اگر سرامیک ها زیاد در معرض دید نمی باشند از همان واشر استفاده شود.
پیچ رولپلاک سرامیک نمای ساختمان با گل پیچ - پیچ و رولپلاک نمای سرامیکی ساختمان به دلیل اینکه واشر در ان بکار رفته است هزینه متریال بالاتر محاسبه می شود و همچنین نیروی متخصص که در حین نصب نشکند طبیعتا قیمت کار بالاتر از سنگ میباشد.
نحوه رتبه بندی سرامیک بر اساس تراکم و میزان جذب آب
- دانسیته ی پایین(غیر شیشه ای) : این رتبه نشان می دهد که یک کاشی دارای میزان جذب آب بیش از 7 درصد است. این نوع کاشی فقط برای استفاده در محیط داخلی تأیید شده است.
- دانسیته ی متوسط (نیمه شیشه ای) : سرامیک هایی با میزان جذب آب 3 تا 7 درصد با چگالی متوسط در نظر گرفته می شوند. مجددا این سرامیک ها باید به طور انحصاری در فضای داخل استفاده شود تا از آسیب دیدن آن جلوگیری شود.
- دانسیته ی بالا (کاملاً شیشه ای) : میزان جذب آب بین 0.5 تا 3 درصد، باعث می شود کاشی برای استفاده در مصارف خارجی و همچنین موارد داخلی مناسب باشد.
- بسیار متراکم (غیر قابل نفوذ) : متراکم ترین سرامیک ها میزان جذب آب 0.5 درصد یا کمتر دارند. به طور معمول، میزان جذب آب سرامیک پرسلانی در این دسته قرار می گیرد، به این معنی که سرامیک پرسلانی را می توان تقریباً در هر کجا، در فضای داخلی یا خارجی، استفاده کرد.
دانلود نشریه شماره 714 ویرایش 1401
آخرین ویرایش: 1401/11/12
شماره ویرایش: دوم
