تا پیش از سال ۱۳۱۷ مقررات مدنی در مورد کارشناس و امور مربوط به کارشناسان وجود نداشت در تاریخ ۲۳ بهمن ماه ۱۳۱۷ قانون مربوط به کارشناسان رسمی در ۳۰ ماده و یک تبصره به تصویب رسید که زیر نظر اداره فنی وزارت دادگستری انجام وظیفه میکردند. به دنبال آن در مهر ماه سال ۱۳۱۸ طی مبحث هفتم از قانون آیین دادرسی مدنی با عنوان رجوع به کارشناسان مقررات گستردهای وضع شد و به اجرا در آمد. در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۳۹ قانون مربوط به اصلاح قانون کارشناسان رسمی دادگستری از تصویب کمیسیون مشترک دو مجلس گذشت. به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی در تاریخ یکم آبان ماه سال ۱۳۸۵ شورای انقلاب اسلامی لایحه ای قانونی مربوط به استقلال کانون کارشناسان رسمی را در ۳۰ ماده و ۹ تبصره به تصویب رسانید و از اداره فنی وزارت دادگستری جدا شده و دارای تشکیلات مستقل جدای از اداره فنی قوه قضاییه به نام کانون کارشناسان رسمی شدند.
در سال های اخیر قضات برای صدور رای در مورد مسایل فنی و تخصصی مهندسین از کمک کارشناسان استفاده می کنند تا بتوانند قضاوت درستی وعادلانه کنند و حق کسی در این بین ضایع نگردد.
مركز وكلا، كارشناسان رسمي و مشاوران خانواده قوه قضائيه، در اجراي بند »ب« ماده 4 آئين نامه اجرايي ماده 187قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي مصوب 1397/11/29 و طبق تبصره يک ماده 4قانون تسهيل صدور مجوزهاي كسب و كار مصوب 1400/12/24 مجلس شوراي اسلامي موظف است هرساله از طريق سازمان سنجش آموزش كشور نسبت به برگزاري آزمون كارشناسان رسمي اقدام نمايد. بر اين اساس از متقاضيان اخذ پروانه كارشناسي رسمي دادگستري جهت شركت در آزمون سراسري كارشناسان رسمي دادگستري سال 1402 ثبت نام به عمل مي آورد.
به طور کلی، آزمون کارشناس رسمی در سه حالت و بصورت آزمون های مجزا برگزار می شود:
- آزمون کارشناسان رسمی دادگستری که زیر نظر کانون کارشناسان دادگستری می باشد.
- ماده ۱۸۷ که همان آزمون کارشناسان قوه قضاییه است و زیر نظر قوه قضاییه می باشد.
- ماده ۲۷ که همان آزمون کارشناسان رسمی نظام مهندسی است و زیر نظر قوه مجریه می باشد.
در ابتدا فقط جذب کارشناس از طریق کانون کارشناسان انجام می گرفت. بعدا به خاطر کندی روند جذب کارشناس و یکسری ملاحظات دیگر، قوه قضاییه وارد کار شد و اقدام به جذب کارشناس نمود و همچنین به موازات قوه قضاییه، نظام مهندسی هم در این خصوص اقدام به جذب کارشناس نمود. ارجاع کار به کارشناسان نظام مهندسی از طریق سامانه نظام مهندسی صورت می پذیرد .
برای کارشناس رسمی شدن چه باید کرد؟
برای دریافت پروانه کارشناس رسمی باید در آزمون کارشناس رسمی دادگستری شرکت کرد. این آزمون توسط کانون کارشناسان رسمی دادگستری یا مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان برگزار می شود. شرایط عمومی و اختصاصی لازم برای شرکت در این آزمون در اطلاعیه های مربوط به آن اعلام می گردد.
ثبت نام در آزمون كارشناسان رسمی سال 1402
مركز وكلا، كارشناسان رسمي و مشاوران خانواده قوۀ قضائيه، در اجراي بند «ب» ماده 4 آئين نامه اجرايي ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي مصوب 1397/11/29و طبق تبصره يک ماده 4 قانون تسهيل صدور مجوزهاي کسب و کار مصوب 1400/12/24مجلس شوراي اسلامي در سال 1402 نسبت به برگزاری آزمون کارشناسان رسمی اقدام می نماید.
بر اين اساس متقاضيان اخذ پروانه كارشناسي رسمي دادگستري جهت شركت در آزمون سراسري كارشناسان رسمي دادگستري سال 1402 می توانند از روز چهارشنبه به تاریخ 1402/06/29لغایت روز سه شنبه به تاریخ 1402/07/11 بامراجعه به درگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش آموزش کشور به نشاني www.sanjesh.org نسبت به دریافت و مطالعه دقیق دفترچه راهنما از آن درگاه و ثبت نام در این آزمون اقدام نمایند.
زمان برگزاري آزمون كارشناسان رسمی سال 1402(كارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوۀ قضائیه)
كارت شركت در آزمون از روز سه شنبه به تاريخ 1402/08/09براي مشاهده و چاپ در درگاه اطلاع رساني سازمان سنجش و آموزش كشور به نشاني org.sanjesh.www قرار خواهد گرفت.
آزمون در روز جمعه به تاريخ ،1402/08/12 با توجه به آمار شركت كنندگان حسب مورد در مراكز استانها، برگزار
خواهد شد. ساعت شروع و محل برگزاري آزمون بر روي كارت شركت در آزمون درج خواهد شد.
مراحل ديگري كه داوطلبان، پس از گذراندن آزمون كتبي و موفقيت در آزمون شفاهي، بايد طي كنند
- انجام مصاحبه كميسيون ماده 13 و اخذ تأييد آن كميسيون
- گذراندن موفقيت آميز دوره كارآموزی تحت نظر كارشناس راهنما به مدت حداقل يك سال بر اساس نظامنامة كارآموزي.
- ادای سوگند و دريافت پروانه كارشناسی با صلاحيت های تعيين شده.
- شركت در دوره های آموزشی، مطالعه قوانين و مقررات مربوط، و شناخت وظايف كارشناسی كه كارشناس راهنما يا كانون ذي ربط به كارآموز محول مي كند.
مراحل مصاحبه آزمون کارشناسی رسمی
- تشکیل پرونده در مراکز استانی مربوط به مرکز کارشناسان قوه قضائیه با مدارکی که اعلام خواهند شد
- شماره پرونده‌ای به هر داوطلب جهت پیگیری مراحل انجام مصاحبه از طریق سایت اختصاص می‌یابد
- مراحل انجام مصاحبه آزمون کارشناسی رسمی، به صورت پیامکی به داوطلب اطلاع رسانی می‌شود
- جهت انجام مصاحبه، رزومه و مدارک علمی و آموزشی و پژوهشی و سوابق کاری مربوط را همراه داشته باشید
- مصاحبه هر رشته در روز جداگانه انجام خواهد گرفت
- بعد از قبولی مصاحبه و تایید کلیه استعلام‌های قانونی، مرحله کارآموزی که یکسال است، شروع خواهد شد
- سوالاتی که در مصاحبه آزمون کارشناسی رسمی مطرح می‌شود سه بخش هست:
-
- سوالات تخصصی رشته، که می‌توان از کتب تخصصی انتشارات نوآور برای رشته‌های مختلف استفاده کرد
- سوالاتی مربوط به تجربه کاری براساس رزومه ارائه شده
- سوال‌های پراکنده از قوانین
-
- دقت کنید که انتظار نمی‌رود تمام سوالات درست پاسخ داده شود، به عنوان مثال از ۱۰ سوال مطرح شده اگر ۷ یا ۸ سوال را به درستی پاسخ دهید، کافیست.
سیستم ثبت نام آزمون متقاضیان اخذ پروانه كارشناسان رسمی دادگستری،مركز وكلا و مشاوران خانواده قوه قضاییه سال 1402
دفترچه راهنمای ثبت نام آزمون متقاضیان اخذ پروانه كارشناسی رسمی دادگستری سال 1402-مركز وكلا، كارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه
هزینه ثبت نام آزمون کارشناسان رسمی سال 1402
- متقاضيان واجد شرايط لازم است نسبت به پرداخت وجه ثبتنام به مبلغ (6/000/000 ريال) به صورت الكترونيكي از طريق كارتهاي بانكي متصل به شبكه شتاب اقدام نمايند
انواع کارشناسان دادگستری کدامند؟
- رسمی: افرادی که افزون بر دارا بودن تخصص لازم در رشته مربوطه پروانه کارشناسی را نیز دارا باشند.
- غیر رسمی: افرادی که با داشتن تخصص و آگاهی لازم در رشته های ویژه پروانه کارشناسی رسمی نداشته باشد. به موجب ماده ۲۹ قانون مربوط به کارشناسان رسمی مصوب ۲۳ بهمن ۱۳۱۷ هرگاه در فن معینی کارشناس رسمی نباشد دادگاه ها و دادسرا ها و مقامات صلاحیت دار می توانند هر موقع که احتیاج به انتخاب کارشناس در آن فن داشته باشند. از بین کسانی که شغل و حرفه و معلومات آنها مربوط به آن فن است یک یا چند نفر معتمد را به سمت کارشناس انتخاب کنند.
تشکیلات کارشناسی رسمی دادگستری
- شورای عالی کارشناسان رسمی
- کمیسیون صلاحیت واولویت های اخلاقی
- کانون کارشناسان رسمی دادگستری استان ها
ارکان 5گانه کانون کارشناسان رسمی
- مجمع عمومی کانون کارشناسان
- هیئت مدیره
- هیئت بازرسان
- شورای کارشناسی
- دادسرا و دادگاه انتظامی
آیا کارشناس رسمی یک شغل است؟
کارشناس رسمی یک شغل نیست بلکه یک تخصص و حرفه است که در موارد لازم در پرونده های مختلف از آن استفاده می شود. بنابراین بسیاری از متخصصان و شاغلین کشورمی توانند در کنار شغلی که دارند، با دریافت پروانه کارشناس رسمی دادگستری، در صورت ارجاع پرونده قضایی به آنها، کار کارشناس رسمی را نیز انجام دهند.
آیا کارشناس رسمی فقط در قوه قضائیه می تواند فعالیت کند؟
فعالیت اصلی و عمده کارشناس رسمی در قوه قضائیه است ولی با توجه روند خصوصی سازی در کشور، بخش هایی مانند قوه مجریه و دستگاه و سازمان های مختلف در صورت نیاز می توانند از نظرات این کارشناسان استفاده کنند و نظرات این کارشناسان رسمی مورد تایید سازمان بازرسی و دیوان محاسبات است.
سیستم ارجاع کار به کارشناسان قوه قضاییه به دو صورت وجود دارد. یا قاضی به صورت مستقیم با توجه به کتابچه ای که از کلیه کارشناسان در اختیار دارد کار را ارجاع می دهد یا خود کارشناس از طریق روابطی که دارد پروژه را بدست می آورد.
مدت اعتبار پروانه کارشناسان رسمی:
مدت اعتبار پروانه کارشناسی رسمی دو سال است که برای مدت های مشابه قابل تمدید است.
عناوین صلاحیت های کارشناسان رسمی:
- منابع آب و معادن
- ارزشیابی اموال منقول
- امور پزشکی دارویی و غذایی
- امور مالی
- امور وسایط نقلیه
- راه و ساختمان و نقشه‌برداری
الف)رشته ابنیه و آثار باستانی
ب)رشته امور ثبتی
ج)رشته برنامه ریزی شهری
د)رشته راه و ساختمان
ر)رشته معماری داخلی و تزئینات
ز)رشته مهندسی ترافیک
ژ)رشته مهندسی محیط زیست
س)رشته نقشه برداری و اطلاعات مکانی - صنعت و فن
- فنون هنری
- کشاورزی و منابع طبیعی
- خدمات اداری و عمومی
- ایمنی و حوادث
- بیو و نانو تکنولوژی
مواد امتحانی مشترک براي کليه رشته های آزمون کارشناسی رسمي دادگستری 1402
- قانون كانون كارشناسان رسمي دادگستري مصوب 1381/01/18
- آيين نامه اجرايي قانون كارشناسانرسمي دادگستري ـ ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي
- آيين نامه اجرايي ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي مصوب 1397/11/27 رئيس
قوه قضائيه - مواد مرتبط از قوانين آيين دادرسي مدني و كيفري
کارشناس رسمی راه و ساختمان
- سابقه کار:
داشتن دانشنامه كارشناسي مرتبط و 5 سال تمام سابقه تجربي مرتبط با رشته از زمان فارغ التحصيلي تا زمان ثبت نام (تشخيص سابقه كار مرتبط به عهده مركز مي باشد). - کد و عنوان رشته تحصیلی:
مهندسي عمران )كليه گرايشها به جز نقشه برداري و آب و محيط زيست( )كد501(، مهندسي راه و ساختمان )كد 502(،مهندسي معماري )كد 503(، معماري )كد504(، مهندسي تكنولوژي عمران )فناوري(
)كد 505(، مهندسي تكنولوژي معماري)كد 506(، مهندسي تكنولوژي ساختمان)كد 507(، مديريت پروژه و ساخت )كد508(، دبيري عمران (كد 509) - مقطع تحصیلی:
كارشناسي
- مباحث و سرفصل های آزمون تخصصی کارشناس رسمی راه و ساختمان
*شرايط عمومي پيمان
*مباحث مقررات ملّي ساختمان (مباحث 3،4 ،5 ،6 ،7 ،9 ،10 ،12 ،15 ،18،19و 22)
*آيين نامه بتن ايران (آبا)
*آيين نامه اصلاح شده 2800 زلزله
*عناصر و جزئيات اجرايي ساختمان
*دانش عمومي و تخصصي در حوزه هاي مهندسي عمران، معماري و شهرسازي
*نشريه هاي سازمان برنامه و بودجه :234-101
کارشناس رسمی امور ثبتی و نقشه برداری
- سابقه کار:
داشتن دانشنامه كارشناسي مرتبط و 5 سال تمام سابقه تجربي مرتبط با رشته از زمان فارغ التحصيلي تا زمان ثبت نام (تشخيص سابقه كار مرتبط به عهده مركز مي باشد). - کد و عنوان رشته تحصیلی:
حقوق )كد 510(، حقوق قضايي )كد511(، حقوق خصوصي )كد 512(، علوم ثبتي )كد 513(، مهندسي نقشه برداري )كد 514(، مهندسي عمران )گرايش نقشه برداري و حد نگاري )كاداستر( )كد 515(،حقوق ثبت اسناد و امالک )كد 516(، فقه و مباني حقوق (يا معادل حوزوي آن به تاييد وزارت علوم، تحقيقات و فناوري)(كد 517)، حوزوي سطح دو (كد 673) - مقطع تحصیلی:
كارشناسي
- مباحث و سرفصل های آزمون تخصصی کارشناس رسمی امور ثبتی و نقشه برداری
*بررسي و اظهار نظر در مورد عمليات مقدماتي ثبتي املاک
*بررسي و اظهار نظر در مورد صدور اسناد مالكيت
*بررسي و اظهار نظر در مورد تنظيم انواع اسناد در دفاتر رسمي ازدواج و طلاق
*بررسي و اظهار نظر در مورد عمليات اسناد لازم الاجرا
*تطبيق مساحت، حدود و حقوق ارتفاعی در محل
*بررسي و اظهار نظر در مورد تفكيک، افراز و تجميع
*تركيب هيات نظارت و شوراي عالي ثبت و صلاحيت آنها
*بررسي و اظهارنظر در مورد صحت صدور هر يک از اسناد مالكيت معارض
*بررسي اجراي مقررات پيش فروش آپارتمانها
*بررسي و اظهار نظر در مورد اجراي طرح تملک املاک
کارشناس رسمی تاسیسات ساختمانی
- سابقه کار:
داشتن دانشنامه كارشناسي مرتبط و 5 سال تمام سابقه تجربي مرتبط با رشته از زمان فارغ التحصيلي تا زمان ثبت نام (تشخيص سابقه كار مرتبط به عهده مركز مي باشد). - کد و عنوان رشته تحصیلی:
مهندسي برق )تمامي گرايشها( )كد638(، مهندسي مكانيک )تمامي گرايشها( )كد 656(، مهندسي ساخت و توليد )كد 663(، مهندسي انرژي )كد 669(، مهندسي فناوري شبكههاي توزيع برق )كد 645(، مهندسي تاسيسات )كد667(، مهندسي تهويه و تبريد )كد 670(،مهندسي فناوري مكانيک- تاسيسات
حرارتي و برودتي )كد 671(، مهندسي تكنولوژي برق )گرايش شبكه هاي انتقال وتوزيع( )كد 642(، مهندسي فناوري مكاترونيک (كد 643)، مهندسي فناوري برق شبكه هاي توزيع(كد 644)، مهندسي
فناوري شبكههاي انتقال برق(كد 646) - مقطع تحصیلی:
كارشناسي
- مباحث و سرفصل های آزمون تخصصی کارشناس رسمی تاسیسات ساختمانی
*امور مهندسي، طراحي، ساخت، كاركرد و بهره برداري در رابطه با: سيستم تهويه مطبوع، سرمايش، گرمايش،اگزاست و دفع دود، سيستم های آبرساني و تجهيزات وابسته ـ سيستم هاي دفع فاضلاب و آب باران ـسيستمهاي هواي فشرده ـ سيستم گازرساني ـ سيستم انتقال سيالات ـسيستمهاي حفاظتي و امنيتي وهوشمندسازي نظير سامانه هاي دوربين مداربسته، تجهيزات اعالم و اطفاي حريق، دزدگير و كنترل تردد ـ سامانه هاي بالابر از قبيل آسانسور و پله برقي
* تأسيسات برق عمومي و صنعتي ساختمان نظير تابلوهاي برق، كابل و كابلكشي، ترانسفورماتورها، سيستم هاي اصلاح ضريب قدرت، تجهيزات الكتريكي و اندازه گيري ـ آشنايي با وضعيت بازار و قيمت تجهيزات
*مقررات مربوط به فهرست بها و شرايط عمومي پيمان
کارشناس رسمی معماري و تزئینات داخلی
- سابقه کار:
داشتن دانشنامه كارشناسي مرتبط و 5 سال تمام سابقه تجربي مرتبط با رشته از زمان فارغ التحصيلي تا زمان ثبت نام (تشخيص سابقه كار مرتبط به عهده مركز مي باشد). - کد و عنوان رشته تحصیلی:
مهندسي معماري (كليه گرايشها) (كد727)، معماري (كد 104)، معماري داخلي و دكوراسيون (كد 728) - مقطع تحصیلی:
كارشناسي
- مباحث و سرفصل های آزمون تخصصی کارشناس رسمی معماري و تزئینات داخلی
*شرايط عمومي پيمان
*مباحث مقررات ملّي ساختمان (3.4.5.12.15.18.19)
*دانش عمومي در حوزه هاي مهندسي عمران، معماري، شهرسازي
*عناصر و جزئيات اجرايي ساختمان
نحوه انتخاب کارشناس رسمی دادگستری
برای دریافت پروانه کارشناس رسمی باید مراحل مختلفی طی شود که آزمون کتبی اولین مرحله آن است. قبول شدگان در آزمون کارشناس رسمی، باید مرحله مصاحبه شفاهی و گزینش را هم بگذرانند تا به طور قطعی پذیرفته شوند. پس از آن با گذراندن دوره های عملی و کارآموزی، می توانند پروانه کار خود را به طور رسمی دریافت کنند.
دانلود جزوه رایگان قوانین و مقررات کارشناسی رسمی قوه قضائیه 1400
آئین نامه نحوه تعیین کارشناس برای دستگاههای اجرائی(۱۴۰۲)
تعرفه دستمزد کارشناسان رسمی دادگستری سال 1402
به گزارش روابط عمومی شورای عالی، مهندس دادخواه رئیس شورای عالی کارشناسان رسمی دادگستری اعلام کرد تعرفه دستمزد کارشناسی ابلاغ گردید. ایشان بیان نمودند بر اساس ماده ۲۹ قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری دستمزد کارشناسی رسمی طبق تعرفه ای است که با پیشنهاد شورای عالی به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید و هر دو سال یکبار قابل تجدیدنظر می باشد که در همین راستا در تاریخ ۱۴۰۱/۰۹/۰۸ تعرفه دستمزد به پیشنهاد شورای عالی کارشناسان و مرکز کارشناسان تقدیم رئیس محترم قوه قضائیه گردید که پس از بررسی های کارشناسی مشترک توسط قوه قضائیه، شورای عالی و مرکز در تاریخ ۱۴۰۲/۰۸/۲۰ به تصویب رئیس محترم قوه قضائیه رسید و ابلاغ گردید. ایشان ضمن تشکر از مسئولین محترم قوه خصوصاً ریاست محترم قوه در خصوص ابلاغ تعرفه اعلام نمودند که گرچه تعرفه ابلاغی بر اساس خواسته های جامعه کارشناسی نمی باشد ولی با توجه به موافقت ریاست محترم قوه در دیدار اعضای شورای عالی با معظم له و تجربه کسب شده سعی خواهد شد که در دوره های بعدی تعرفه در زمان مقرر ( دو سال ) ابلاغ تا کاستی ها جبران شود.
آخرین ویرایش: 1402/08/20
شماره ویرایش: سوم
