لوله ها را می توان به انواع مختلف از نظر جنس ، کاربرد و نحوه اتصالات دسته بندی نمود .
انواع لوله های مورد استفاده در تاسیسات ساختمان و کاربرد آنها:
انواع لوله های مورد استفاده در تاسیسات ساختمان و کاربرد آنها | |
جنس | کاربرد |
آهنی سیاه | لوله کشی تاسیسات حرارت مرکزی و تهویه مطبوع |
فولادی بی درز | لوله کشی تاسیسات بخار هوا گاز با فشار زیاد |
فولادی استینلس | لوله کشی فاضلاب حاوی مواد اسیدی غلیظ(آزمایشگاه) |
آهنی گالوانیزه | لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی و گاهی فاضلاب |
آهنی نرم | لوله کشی آب و فاضلاب |
لوله آلومینیومی | در ساخت کویل ها |
لوله سیمانی آزبستی | لوله کشی تاسیسات فاضلاب و گاهی هوای با فشار کم |
لوله برنجی | لوله کشی تاسیسات گازی و شیمیایی و گاهی تبرید |
لوله پلاستیک (پولیستر) | لوله کشی آب و فاضلاب |
لوله پلی اتیلن | لوله کشی آب و فاضلاب |
لوله پلی وینیل(پی وی سی) | لوله کشی آب و فاضلاب |
لوله چدنی | لوله کشی فاضلاب |
لوله سربی | لوله کشی تاسیسات فاضلاب حاوی مواد اسیدی غلیظ(آزمایشگاه) |
لوله سفالی | لوله کشی فاضلاب حاوی مواد اسیدی و تخلیه گاز چاه فاضلاب |
لوله سیمانی | لوله کشی تاسیسات آب و فاضلاب در زیر زمین |
لوله لاستیکی | به عنوان شیلنگ در تاسیسات آب و گاهی تخلیه پساب |
لوله فیبری | لوله کشی تاسیسات آب و فاضلاب |
لوله مسی | لوله کشی مسیر ماده مبرد تاسیسات شیمیایی و در ساخت کویل ها |
لوله های سیستم آبرسانی و فاضلاب:
لوله هایی که در سیستم آبرسانی و فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد به شرح زیر می باشند:
1.لوله های گالوانیزه
لوله های گالوانیزه خود به دو دسته تقسیم میشوند :
- لوله های فولادی گالوانیزه
این نوع لوله ها گاهی برای تخلیه فاضلاب لوازم بهداشتی کوچک به کار برده میشود ولی مورد استفاده اصلی آنها در تهویه مطبوع است . جنس این لوله ها از فولاد نرم است که در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار از داخل قالب عبور داده درز آن را جوش می دهند و سپس آن را جهت افزایش مقاومت در برابر اسیدها و زنگ زدگیها در یک وان آبکاری، روی اندود (گالوانیزه) می کنند . این نوع لوله ها نسبت به نوع آهنی در برابر اسیدها مقاومت کمتری دارند و کلیه اسیدهایی که برای چدن مضر می باشند فولاد گالوانیزه را هم خراب می کنند .
- لوله های آهنی گالوانیزه.
جنس این لوله ها از آهن سفید نورد شده است که درز آن توسط دستگاه های درز جوش بهم جوش داده میشود و سپس لوله را در فلز روی مذاب فرو می برند . به همین علت آنها را لوله های با درز نیز می گویند . این نوع لوله ها از رنگ تیره و خاکستریشان شناخته میشوندو عموماً به دو صورت سبک و متوسط تولید میشوند .
این دو نوع در بازار به لوله های آهنی سفید معروفند و عموماً بین این دو فرقی گذاشته نمیشود ،در صورتیکه لوله های فولادی گالوانیزه در مقایسه با نوع آهنی آن سبک تر و براق تر هستند .
کلیه لوله های فولادی و آهنی گالوانیزه در شاخه های ۶ متری و دو سر دنده با قطر اینچ تا ۸ اینچ تولید می گردند . قطر این لوله ها معمولاًقطر اسمی است که بزرگتر از قطر داخلی و کوچکتر از قطر خارجی است .
همچنین در بازار این لوله ها را بر اساس نمره می شناسند . لوله های گالوانیزه نیز به وسیله دنده پیچی به یکدیگر وصل و توسط مواد مناسب آب بندی میشوند .
نکته: از اتصال این لوله ها به روش جوشکاری باید پرهیز نمود زیرا بر اثر حرارت ناشی از جوشکاری و سوختن روکش گالوانیزه (آلیاژ روی) دود غلیظ و سفیدی تولید میشود که محیط کار را آلوده می نماید و تنفس آن ایجاد مسمومیت کرده و موجب آسیب دیدن دستگاه تنفسی میشود .
2.لوله های چدنی
جنس این لوله ها از چدن ریخته گری است و بر حسب نوع کاربرد آنها انواع و مقدار آلیاژ ، شکل و طول لوله ،نوع اتصالات آنها با هم متفاوت هستندو اغلب در سیستم لوله کشی فاضلاب استفاده میشوند .
لوله های چدنی که در سیستم لوله کشی فاضلاب به کار می رود :
- الف) سرتوپی (یک سرتوپی – دو سرتوپی)
- ب) دو سر تخت
نکته : لوله های چدنی با سرتوپی و سرتخت به ترتیب لوله های بوشن دار و بدون بوشن نیز نامیده میشوند .
مزایا و معایب لوله های چدنی
در برابر فشار وارده به جداره های خارجی دارای مقاومت و استحکام خوبی هستند .
فرسودگی این لوله ها کمتر از لوله های فلزی است .
می توان براحتی از دستگاه تراکم هوا جهت باز کردن و رفع گرفتگی لوله استفاده نمود .
قیمت لوله های چدنی نسبت به لوله های آهنی ارزانتر است .
نصب لوله های چدنی نسبت به لوله های آهنی کندتر انجام میشود .
لوله های چدنی به علت تاثیر مواد شیمیایی موجود در فاضلاب زنگ می زنند و جلوگیری از زنگ زدگی آنها میسر نمی باشد .
داشتن وزن زیاد قطعات و تکثر اتصالات از معایب دیگر لوله های چدنی می باشد .
مقایسه لوله چدنی توپی دار و سر تخت
قابلیت تحمل فشار لوله های سرتخت بیشتر است .
لوله های سر تخت به دلیل نداشتن مادگی و لبه های قیطانی و وزن و ضخامت کمتر و نوع پیوند، کاربرد بیشتری دارند .
لوله های سرتخت به دلیل خاصیت الاستیکی نوع پیوند آن، تغییر حرارت بیشتری را نسبت به لوله های دیگر تحمل میکند .
نکته :در اتصالات چدنی دو نوع تبدیل کاهنده و افزاینده در اندازههای تبدیلی متنوع وجود دارد که بر حسب جهت توپی سر وصاله،اگر قطر توپی بزرگتر از لوله باشد تبدیل افزاینده و در غیر این صورت کاهنده خواهد بود .
افست یا دو خم
در تغییر امتداد لوله های افقی و قائم سیستم لوله کشی فاضلاب به کار می رود وبا مقادیر انحراف مختلف تولید میشوند.
طریقه اتصال لوله های چدنی
اتصال لوله های چدنی توپی دار با استفاده از کنف و سرب انجام می گیرد و اتصال لوله های چدنی دو سر تخت به کمک واشر لاستیکی و بست مخصوص انجام میشود.
روش اتصال لوله های چدنی توپ دار
ابتدا بایستی بدنه لوله واتصالات از نظر سالم بودن تست شود و نحوه آزمایش از طریق زدن ضربات آرام چکش امکان پذیر است . چنانچه لوله شکسته باشد یا حتی دارای ترک مویی جزئی باشد صدای ضربات به صورت بم که اصطلاحاً صدای «مرده چدن» نام دارد شنیده میشود .
پس از اینکه لوله ها در یک امتداد به صورت هم محور در داخل یکدیگر قرار داده شدند کنف مخصوص بایستی با استفاده از قلم و چکش در طوقه مطابق شکل متراکم شود .لازم به ذکر است کنف مورد استفاده به دو روش دو رشته ای و سه رشته ای بافته میشود و کنف بافته شده بایستی متناسب با قطر لوله های اتصالی بوده و فضای بین نر و مادگی را تا عمق ۵/۲ سانتی متری لبه مادگی پر نماید .
سرب مذاب که قبلاً توسط چراغ کوره ای یا کوره ذوب تهیه شده با ملاغه مطابق شکل داخل طوقه ریخته میشود . چنانچه محل پیوند به صورت کاملاً عمودی و سرتوپی رو به بالا باشد نیازی به کمربند سرب ریزی نیست اما اگر محل پیوند افقی یا مایل یا سرتوپی رو به پایین باشد استفاده از کمربند سرب ریزی ضروری است و باید با استفاده از کمربندهای نخ سوز یا لاستیکی یا فلزی یا گل رس با ایجاد مسیر سرب ریزی عمل سرب ریزی را انجام داد .بعد از تمام مراحل فوق وقتی سرب سرد شد آن را باید با استفاده از قلم سرب کوبی و چکش به طور آهسته کوبید تا مواد لازم حتی الامکان به داخل اتصال برود.
روش اتصال لوله های چدنی سر تخت
ابتدا باید واشر لاستیکی را از طوقه فولادی خارج کرده و سالم بودن آن را بررسی نمود .
واشر لاستیکی را در انتهای قطعه اول لوله مورد اتصال قرار داده به طوریکه رگه برجسته میانی واشر به لبه انتهایی لوله مماس باشد .قسمت آزاد واشر لاستیکی را به پایین برگردانده تا رگه برجسته میانی روی لبه انتهایی لوله قرار گیرد .
قطعه دوم مورد اتصال را وارد واشر لاستیکی نموده به طوریکه لبه آن روی رگه برجسته میانی قرار گیرد . سپس باید قسمت برگردانیده شده واشر را به حالت اول خود درآورد .بست نگهدارنده فولادی را باز رده جهت سهولت بسته شدن سطح داخلی آن را کمی چرب نموده و طوقه را در محل خود و بر روی واشر لاستیکی قرار داده و پیچها را در محل خود باید بتدریج سفت نمود .
خسته نباشید مرسی به خاطر این مطالب
زیبا
وای خیلی خوبه ساییتون
بهترین وبسایتی که تاحالا دیدم.ازتون متشکرم
سلام.وبسایت جامعی دارید.دست گلتون درد
نکنه
سلام.واقعا وبسایت خوبی دارید
خسته نباشید ممنون به خاطر این مطلب مفید
سلام.ممنون .خیلی خوب بود.از دست اندرکاران وبسایت
به این خوبی سپاسگزارم
سلام میشه لینک داخل مطلبو چک کنید.برای من مشکل داشت.ممنون
سلام.واقعا وبسایت خوبی دارید
سلام.خواستم بابت وبسایت خوبتون ازتون تشکر کنم و امیدوارم باعث
ایجاد انگیزه براتون بشه
سلام.وبسایتتون خیلی خوب و مفیده.به کارتون ادامه
بدین
مرسی بابت اطلاعات