مطابق با بند 7-5-3 آیین نامه 2800 ساختمان به دیوار غیر سازه ای گفته میشود که:
برای جداکردن فضای داخلی ساختمان به عنوان تیغه یا جداگر به کار برده میشود
معمولا در تمام ارتفاع طبقات ادامه دارد
این تیغه یا جداگر در صورتی که در تمام ارتفاع طبقه ادامه داشته باشد
باید کاملا به زیر پوشش سقف مهار شود یعنی رگ آخر دیوار توسط ملات مربوطه به سقف متصل گردد.
دیوار غیر سازه ای بایدقادر به تحمل بار جانبی ناشی از وزن خود به کمک عناصر کمکی باشد.
مفهوم ديوار غير سازه اي در آيين نامه 2800:
- حداکثر ارتفاع دیوار غیر سازه ای از تراز کف 3.5 متر می باشد
در صورت تجاوز از این مقدار باید دیوار غیر سازه ای با تعبیه عناصر افقی و قائم به طور مناسبی مقید و محدود شود. - دیوار غیر سازه ای که در تمام ارتفاع طبقه ادامه دارد ,
باید کاملا به زیر پوشش سقف مهار شود ,
یعنی رگ آخر تیغه با فشار و ملات کافی در زیر سقف جای داده (مهر)شود. - لبه فوقانی (افقی) دیوار غیر سازه ای که در تمام ارتفاع ادامه ندارد
باید با کلاف فولادی یا ناودانی نمره 6 یا معادل مقطع بتن مسلح یا چوبی باشد
که به دیوار سازه ای یا کلاف های احاطه کننده دیوار غیر سازه ای متصل باشد , مقید شود
مفهوم ديوار جداگر در مبحث 8مقررات ملي ساختمان:
ديوار جداگر دارای مشخصات و ویژگی های زیر باشند:
- برای اتصال اجزای غیر سازه ای به اجزای سازهای طرح مناسبی باید تهیه گردد
که صدمات وارده به اجرای غیر سازه ای در اثر تغییر شکل اجزای سازه ای حداقل باشد. - حداکثر ارتفاع دیوارهای غیر سازه ای و تیغه ها از تراز کف مجاور 3.5 متر می باشد .
در صورت تجاوز از این حد باید با استفاده از مهار های مناسب , پایداری بیشتری برای دیوار تامین می گردد. - تیغه هایی که در تمام ارتفاع طبقه ادامه دارند باید کاملا به زیر پوشش سقف مهار شوند.
- لبه قائم تیغه های نباید آزاد باشند.
این لبه باید به یک تیغه و یا یک دیوار عمود برآن ,
یکی از اجزای سازه و یا عنصر قائم (همانند یک ستونک) که به همین منظور از فولاد, بتن آرمه و یا چوب ساخته شده است .
با اتصال کافی تکیه داشته باشد . چنانچه طول تیغه پشت بند کمتر از 1.5 متر باشد لبه آن می تواند آزاد باشد. - در صورتیکه دیوار و تیغه متکی به آن به طور همزمان و یا به صورت لاریز و یا به صورت هشت گیر چیده شود ,
اتصال تیغه به دیوار کافی تلقی می گردد ولی چنانچه تیغه بعد از احداث دیوار و بدون اتصال به آن ساخته شود باید در محل تقاطع به نحو مناسبی به دیوار متصل و محکم گردد.
در غیر این صورت لبه کناری تیغه آزاد تلقی شده و باید عنصر قائم در این لبه تعبیه گردد.
دو تیغه عمود برهم باید با یکدیگر قفل و بست شوند. - دیوارهای جداگر منحصرا به منظور جداسازی فضاهای ساختمان به کار می روند .
وزن این دیوارها یا مستقیما به وسیله شالوده یا با واسطه مف ها توسط دیوارهای باربر تحمل می شود . - دیوارهای جداگر می توانند از آجر, بلو سفالی یا قطعات پیش ساخته گچی و نظایر آن ساخته شود.
- حداقل ضخامت دیوارهای جداگر برای آجر 110 میلی متر و برای بلوک سفالی و قطعات پیش ساخته گچی 80 میلی متر می باشند.
حداكثر طول آزاد ديوار جداگر
- حداکثر طول آزاد دیوار جداگر بین دو پشت عبارت است
40 برابر ضخامت دیوار یا 5 متر , هر کدام کمتر باشند.
پشت بند باید به ضخامت حداقل معادل دیوار و به طول حداقل یک ششم بزرگترین دهانه طرفین پشت بند باشند .
به جای پشت بند می توان اجزای قائم فولادی , بتن مسلح یا چوبی در داخل دیوار قرارداد
و دو سر این اجزا رابه گونه مناسبی در کف و سقف طبقه مهار نمود. - حداکثر ارتفاع مجاز دیوارهای جداگر از تراز کف مجاور 3.5 متر می باشد .
در صورت تجاوز از این حد باید با تعبیه کلاف های افقی به گونه مناسبی به تقویت دیوار جداگر مبادرت گردد. - جداگر هایی که در تمام ارتفاع طبقه ادامه دارند باید کاملا به زیر پوشش سقف مهار شوند ,
یعنی رج آخر دیوار با فشار و ملات کافی یا روش های مناسب دیگر , در زیر سقف مهار شود. - لبه فوقانی جداگرهایی که در تمام ارتفاع طبقه ادامه ندارند
باید با کلاف مناسب به دیوار یا کلاف های احاطه کننده جداگر متصل شود. - لبه قائم جداگر ها نباید آزاد باشد.
لبه جداگر باید به دیوار یا جداگر عمود برآن یا یک ستونک , به نحو مناسب متصل گردد.
ستونک می تواند از فولاد , بتن مسلح یا چوب ساخته شود.
برای ستونک می توان از یک ناودانی نمره 6(یا نیمرخ فولادی معادل آن ) بتن نسلح یا چوب استفاده کرد .چنانچه طول دیوار جداگر پشت بند کمتر از 1.5 متر باشد لبه آن می تواند آزاد باشد.
برخی اشکالات رایج اجرایی در دیوارهای غیر سازه ای:
- رگ آخر تیغه در دیوار های غیر سازه ای
به استحضار میرساند علی رغم اینکه در استاندارد 2800 ویرایش4 اشاره شده است دیوارهای غیر سازه ای که در تمام ارتفاع طبقه قرار دارند باید کاملا به زیر پوشش سقف مهار شود ( یعنی رگ آخر تیغه با فشار و ملات کافی در زیر سقف جای داده شود)، با توجه به وقوع زلزله های اخیر و تحقیقات صورت گرفته مشخص شده است که دریفت سازه در این حالت به دیوار منتقل میگردد و از آنجا که دیوارها توانایی تحمل تغییر شکلهای زیاد در زلزله های طرح را ندارند دچار آسیب های جدی میگردند. لذا بهتر است با تمهیداتی مانع از انتقال دریفت جانبی طبقات به دیوارها بخصوص در قابهای خمشی گردید.
