شیرهای کنترل
- عملکرد بهینه سیستم‌ها تا حدود زیادی به شیرهای کنترل بستگی دارد.
- شیرها در سایزهای مختلف برای قطع و وصل یا تنظیم جریان در لوله‌های با سایز پایین تا بزرگ مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- از جمله شیرهای کنترل پرکاربرد می‌توان به شیر کشویی، بشقابی، سوزنی، پروانه‌ای و یک‌طرفه اشاره کرد.
شیر کشویی (دروازه‌ای)
شیر کشویی (دروازه‌ای) برای قطع و وصل جریان به طور کاملاً بسته یا کاملاً باز از این شیر استفاده می‌شود. تغییر میزان جریان در این شیرها با بالا یا پایین رفتن یک صفحه فلزی به‌صورت کشویی انجام می‌شود. استفاده از شیر کشویی به‌صورت نیمه‌باز موجب فرسودگی زودهنگام آن می‌شود.
شیر کف فلزی (بشقابی یا کروی)
شیر کف فلزی (بشقابی یا کروی) برای تنظیم جریان با استفاده از یک دیسک به شکل مخروط ناقص مورداستفاده قرار می‌گیرد. این شیرها برای تنظیم دبی عبوری از خطوط لوله مورداستفاده قرار می‌گیرند. شیرهای بشقابی در مقایسه با شیرهای کشویی دارای فرسودگی کمتر ولی افت فشار بیشتری هستند.
شیر سوزنی
شیر سوزنی از لحاظ مکانیزم مشابه شیر بشقابی می‌باشد که به‌جای استفاده از دیسک مخروطی، از قطعه دوکی شکل مانند سوزن استفاده شده است. باتوجه‌به دقت بالای این شیر در کنترل جریان، برای تنظیم دقیق دبی عبوری از آن استفاده می‌شود.
شیر پروانه‌ای
شیر پروانه‌ای مشابه شیر کشویی دارای یک صفحه فلزی می‌باشد. در این شیرها صفحه فلزی به‌جای بالا پایین شدن، حول یک محور دوران می‌کند و موجب قطع و وصل جریان می‌شود. مطابق شکل زیر، قرارگرفتن صفحه فلزی موازی جریان موجب عبور دبی حداکثر و عمود بر جریان موجب قطع جریان می‌شود.
شیر یک‌طرفه
شیر یک‌طرفه با فشار سیال به طور خودکار باز شده و در اثر قطع جریان، نیروی جاذبه ناشی از وزن دریچه یا فشار ناشی از برگشت سیال، موجب مسدود شدن آن می‌شود. این شیرها نیازی به اهرم تنظیم ندارند و سیال تنها قادر به حرکت در یک‌جهت می‌باشد.
آخرین ویرایش: 1401/02/18
شماره ویرایش: دوم
بیشتر بدانیم:
- فرم ها و چک لیست هاي ضروري براي مهندسین ناظر ،طراح و مجری
- محاسبات سرانگشتی ویژه مهندسین عمران
- مشاوره مهندس ناظر
