به کمک سیستم قالب‌بندی تیر و دال می‌توان بین دو ستون یا دیوار را توسط قالب بتن دال ایجاد نمود. در این روش قالب‌ها از یک قطعه پایینی و دو پنل قالب نیز به صورت دیواره استفاده می‌شود و به منظور حفظ مقاومت از فشار بتن از پشت بندهای مختلفی استفاده می‌نمایند. قالب بندی دال با توجه به نوع دال متفاوت خواهد بود.
اجزای قالب‌های دال (سقف)
با ترکیب قطعات سیستم قالب بندی، می‌توان قالب بندی انواع سقف‌ها نظیر سقف‌های یکپارچه، اعم از دال‌های یک طرفه و دال‌های دوطرفه و همچنین سقف‌های تیرچه بلوک را به راحتی انجام داد.
اجزای قالب سقف به شرح زیر است.
- صفحه رویه که می‌تواند از الوارهای چوبی با ضخامت ۱۵ تا ۲۰ میلیمتر و یا ورق چند لایی یا پانل‌های فلزی باشد.
- پشت بند که صفحه رویه به آن متکی است و باعث سختی صفحه رویه می‌شود.
- تیرک که صفحه رویه و پشت بند‌ها بر آن متکی است و بار وارده را به شمع‌ها یا پایه‌های موقت انتقال می‌دهد.
- شمع‌ها که بار کل مجموعه را به زمین منتقل می‌نمایند.
انواع قالب‌های دال
همانند قالب‌های دیوار، قالب‌های دال (سقف) نیز بر اثر مرور زمان و نیازهای سازندگان تکامل یافته و شکلی امروزی با سرعت نصب بسیار زیاد پیدا کرده است. انواع مختلف قالب سقف شامل موارد زیر است.
- قالب‌های سنتی
- قالب‌های پانلی
- قالب‌های یکپارچه
- قالب‌های میزی
- قالب‌های تونلی
قالب‌های سنتی
این سیستم که در حال حاضر نیز در حالات خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد، عبارت است از ساخت در جای تمامی اجزای قالب به کمک الوارهای چوبی. قالب چوبی در واقع شکل منفی سیستم دال است که بر روی شمع‌ها متکی است و با صرف وقت قابل توجه توسط استاد کاران نجار ساخته می‌شود. بدون شک عیب بزرگ این سیستم، تطویل زمان است که در پروژه‌های تولید انبوه قابل پذیرش نیست. شکل تکامل یافته‌ای از سیستم سنتی، تعویض الوارهای چوبی صفجه رویه با ورق‌های چند لایی است که در پوشش قالب سرعت مناسبی ایجاد می‌نماید.
قالب پانلی سقف
شیوه جدیدی که برای افزایش سرعت قالب بندی سقف ابداع شده، استفاده از پانل‌های پیش ساخته است. یک واحد پانل در واقع صفحه رویه به علاوه پشت بندهای مربوطه است که به صورت پیش ساخته در کارخانه ساخته می‌شود. همانند پانل دیوار، پانل سقف نیز می‌تواند به یکی از حالات زیر باشد.
- رویه چند لایی با کلاف و پشت بند چوبی
- رویه چندلایی با کلاف و پشت بند فلزی
- رویه فلزی با کلاف و پشت بند فلزی
- رویه و کلاف و پشت بندهای آلومینیومی
برای اجرا، تیرک‌ها و شمع‌ها در جای حود مستقر شده و پانل های پیش ساخته روی آن انداخته می‌شود و توسط بست‌های مناسب به یکدیگر یکپارچه می‌شوند. به طوری که درز بین دو پانل کاملاً بسته و مهر شود. اصولاً نکته در قالب‌های پانلی، چه در دیوار و چه در سقف، درز بندی مناسب بین پانل‌ها است.
قالب‌های یکپارچه دال
در صورتی که ابعاد دال به صورت تیپ بوده و جرثقیل برای حمل قطعات سنگین مهیا است و نیاز به سرعت زیاد داشته باشند از قالب‌هایی که یک چشمه دال را به صورت یکپارچه قالب بندی می‌نمایند، استفاده می‌شود.
قالب‌های میزی
یکپارچه‌ترین و در نتیجه سریع‌ترین سیستم قالب بندی سقف، قالب‌های میزی است. در قالب‌های میزی اجزای قالب شامل رویه، پشت بند، تیرک و پایه یکپارچه بوده و به طور یکپارچه حمل و نقل و نصب می‌شود. این سیستم سریع‌ترین سیستم قالب بندی سقف است و در انبوه سازی از آن استفاده می‌شود. حمل و نقل این قالب‌ها را توسط جرثقیل‌های برجی (تاور کرین) اصطلاحاً پرواز قالب‌ها می‌گویند.
قالب‌های تونلی
از اشکال نوین قالب‌های سقف. قالب‌های تونلی است. در این سیستم قالب بندی، قالب دیوار و سقف به صورت یکپارچه انجام می‌شود. با توجه به همزمانی ا‌جرای دیوار و سقف، سرعت این قالب‌ها نسبت به قالب‌های میزی بیشتر است، ولی قالب برداری آن نیاز به زمان بیشتری دارد و نسبت به قالب‌های میزی دارای محدودیت اجرایی است.
