ابعاد فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی مسکن
باتوجه به اهمیت مقوله مسکن در جامعه امروز و مشکلات موجود در این حوزه، شناخت عوامل موثر بر مسکن و برنامه ریزی صحیح در راستای بهبود وضعیت آن، اهمیت بسیاری دارد. به طور کلی شاخص های مطرح شده در این رابطه، شامل شاخص های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، فرهنگی و زیست محیطی می باشد.
دراین مقاله نگاهی اجمالی به شاخص های اجتماعی و فرهنگی در مقوله مسکن خواهیم داشت.
مسکن از نگاه اجتماعی
شاخص اجتماعی ابزاری است برای ارزیابی کلیه سطوح فردی و اجتماعی که در رابطه با مسکن مطرح می شود. انسان موجودی اجتماعی است و تشکیل خانواده، که مهمترین و اولین نهاد اجتماعی است که انسان تجربه می کند، از نیازهای اساسی اوست. بنابراین برای حفظ خانواده و تعیین حدود و چهارچوب خانوادگی خود، نیاز به مسکن دارد.
بررسی عوامل اجتماعی نیاز به مسکن
عوامل اجتماعی موثر در ایجاد نیاز به مسکن عبارتند از: مسائل مربوط به سرپناه، زندگی خانواده، ثبات اقتصادی، مشارکت خانواده در زندگی اجتماعی، دسترسی به تسهیلات عمومی و … .
نیاز به مسکن دو بعد کمی و کیفی دارد. در بعد کمی نیاز به مسکن، به فقدان سرپناه و میزان دسترسی به مسکن مربوط می‌شود و در بعد کیفی مسائل و پدیده‌هایی مطرح می‌شوند که به بی‌مسکنی، بدمسکنی و تنگ مسکنی مربوط اند. به عبارت دیگر در بعد کمی، درجه پاسخگویی به نیاز بدون درنظر گرفتن کیفیت آن موردنظر است، امّا در بعد کیفی، نوع و شکل نیاز مطرح می‌شود.
عدم وجود مسکن و یا مساکن نامناسب، باعث افزایش میزان جرم و بزه کاری و در نتیجه ایجاد ناامنی، طلاق، از هم گسیختگی اجتماعی و … می شود و به عنوان عاملی منفی و بازدارنده برای رشد اجتماعی، فرهنگی و روانی جامعه عمل می کند. همچنین عدم وجود مسکن باعث بروز ناهنجاری های اجتماعی و پدیده هایی همچون کارتن خوابی، آلونک نشینی، زاغه نشینی و تکدی گری می شود.
مسکن از نگاه فرهنگی
بعد فرهنگی مسکن را نیز باید از جمله موضوعات مهم دربخش مسکن و تدوین برنامه‌های آن دانست. تفاوت‌های منطقه‌ای در فرهنگ، سنت‌ها و قومیت‌ها و شیوه زیست مردم، منجر به بکارگیری نوع خاصی از مصالح ساختمانی و شکل گیری گونه‌های خاصی از مسکن می‌شود. هویت مذهبی، اجتماعی، اقتصادی، ملی و تاریخی افراد و جامعه و به عبارتی فرهنگ و تمدن، ارتباط عمیقی با مسکن دارد. زیبایی، امنیت، همسایگی، اشراف، ضوابط محرم و نامحرم، استفاده از فضاهای باز و روابط همسایگی را نیز می‌بایست دراین مقوله مورد توجه قرارداد.
بررسی ابعاد اقتصادی مسکن
متاسفانه امروزه نگاه اقتصادی به مسکن، موجب کمرنگ شدن نقش اجتماعی و فرهنگی آن شده است. هرچند ابعاد اقتصادی مسکن و توجه به وضعیت اقتصادی اقشار مختلف جامعه در برنامه ریزی مسکن از مسائل مهم در این حوزه می باشد، اما نگاه به مسکن به عنوان یک کالای اقتصادی باعث کاهش کیفیت آن و ایجاد نارضایتی مصرف کنندگان و تبعات مختلف اجتماعی، فرهنگی و روانی می شود.
بیشتر بدانیم:
- فرم ها و چک لیست هاي ضروري براي مهندسین ناظر ،طراح و مجری
- محاسبات سرانگشتی ویژه مهندسین عمران
- مشاوره مهندس ناظر
