سازه نگهبان و زمان برچیدن آن و توصیه های سازمان آتش نشانی

سازه نگهبان چیست؟

تعریف سازه نگهبان

در بسیاری از پروژه های ساختمانی لازم است که زمین به صورتی خاکبرداری شود که جداره های آن قائم یا نزدیک به قائم باشد. این کار ممکن است به منظور احداث زیر زمین ، کانال ، منبع آب و .. صورت گیرد. فشار جانبی وارد بر این جداره ها ناشی از رانش خاک بر اثر وزن خود آن ، و نیز سر بار های (surcharge) احتمالی روی خاک کنار گود می باشد. این سربارها می توانند شامل خاک بالاتر از تراز افقی لبه ی گود ، ساختمان مجاور ، بارهای ناشی از بهره برداری از معابر مجاور و … باشند. به منظور جلوگیری از ریزش ترانشه و تبعات منفی احتمالی ناشی از این خاکبرداری ، سازه های موقتی را برای مهار ترانشه اجرا می کنند که به آن سازه های نگهبان (retaining structures ; support systems) می گویند.

اهداف اصلی ایمن سازی جداره های گود با استفاده از سازه های نگهبان

• حفظ جان انسانهای خارج و داخل گود
• حفظ اموال خارج و داخل گود
• فراهم آوردن شرایط امن و مطمئن برای اجرای کار

برچیدن سازه نگهبان

• سازه نگهبان را زمانی می توان برچید که بخشی از سازه در دست احداث که بتواند رانش خاک را تحمل نماید ساخته شده باشد.
• این سازه می تواند دیوار حایل سازه و یا تمام یا بخشی از قاب ساختمان باشد.
• در صورتی که قرار باشد تمام یا بخشی از قاب ساختمان در دست احداث جایگزین سازه نگهبان بشود، باید در هنگام طراحی ساختمان این امر را مد نظر قرارداده و قاب را برای بارهای مزبور نیز طراحی کنیم.

توصیه های مهم سازمان آتش نشانی

1. مهندسان ناظر و مجری باید قبل از هرگونه کاری در جهت ساختمان سازی اطلاعات کافی در مورد شناسایی خاک منطقه و محل داشته باشند.
2. اگر منطقه محل خاکریزهای دستی و ضایعات بوده عملیات خاکبرداری باید تدریجی و با مهار کردن کامل دیوارهای جانبی گودال انجام شود.
3. اگر گودبرداری دارای عمقی بیش از سه متر باشد باید قبل از خاکبرداری محل ستون ها گودبرداری شود و با اجرای ستون ها و مهار آنها به یکدیگر از ریزش و رانش خاک های سست جلوگیری کرد.
4. هنگام حفر چاهک برای ستون ها و اجرای ستون ها باید چاهک کاملا طوقه چینی و مهار شودکارگر یا کارگران در اثر ریزش خاک مدفون نشوند.
5. در مناطقی که ساختمان های قدیمی تخریب و به جای آنها قرار است ساختمان جدید ساخته شود مهندسان ناظر و مجری باید مقاومت ایستایی ساختمان های همجوار را نیز بررسی نمایند و چنانچه احتمال داده شود که در اثر گودبرداری ساختمان مجاور دچار حادثه می شود باید به اقدامات ایمنی کامل متوسل شد.

آخرین ویرایش: 1401/01/30

شماره ویرایش: سوم

بیشتر بدانیم:

1. دستورکار عملیات گودبرداری ساختمان (ویرایش دوم 1398) ویژه مهندسین ناظر
2. دانلود جزئیات اجرایی سازه نگهبان
3. پایدارسازی گود با روش خرپایی (construction truss )در اجرای سازه نگهبان
4. چک لیست کنترل سازه نگهبان خرپایی برای مهندسین طراح و ناظر
5. فرم ها و چک لیست هاي ضروري براي مهندسین ناظر ،طراح و مجری
6. محاسبات سرانگشتی ویژه مهندسین عمران
7. مشاوره مهندس ناظر