روش های اجرایی قرارداد
در صنعت ساختمان قراردادها را به 3 طریق مختلف می توان اجرا نمود:
- روش پیمانی
- روش امانی
- روش مدیریت پیمان
روش پیمانی
در این روش یک قرارداد بین کارفرما و پیمانکار تنظیم می گردد. معمولاً در این روش پیمانکار از طریق برگزاری مناقصه انتخاب می شود.
- جهت برگزاری مناقصه آگهی عمومی داده می شود و یا برای شرکت های که توسط سازمان مدیریت صلاحیتشان تایید شده و توانایی انجام پروژه را دارند دعوت نامه ارسال می گردد.نهایتاً این پروسه تا انتخاب برنده مناقصه به عنوان پیمانکار مجری پروژه با کارفرما قرارداد منعقد می نماید.معمولاً در طرح های عمرانی و در هنگام استفاده از این روش، قرارداد براساس فهرست بهای پایه منعقد می شود.
- اگر پروژه عمرانی بزرگ باشد معمولاً پروژه به چند قسمت کوچکتر و مستقل تقسیم می شود و برای هر قسمت پیمانکار انتخاب می شود.به عنوان مثال برای اجرای یک پروژه بزرگ می توان کار را مستقلاً به چند پیمانکار ساختمانی، پیمانکار تاسیسات برقی، پیمانکار تاسیسات مکانیکی و ….. سپرد
- در این روش کارفرما به صورت مستقیم در کار دخالت نکرده و فقط پروژه را توسط نماینده خود نظارت می کند و البته کارفرما هزینه اجرای پروژه را پرداخت می کند.
روش امانی:
در این روش، قرارداد با پیمانکار بسته نمی شود و کارفرما مستقیماً در اجرای پروژه وارد عمل شده و مسئولیت اجرای پروژه را برعهده می گیرد. کارفرما مصالح و تجهیزات مورد نیاز پروژه را تهیه کرده ومدیریت اجرای پروژه را برعهده می گیرد. ضمناً هیچگونه مناقصه ای برگزار نمی شود بنابراین در وقت و هزینه صرفه جویی می گردد و لذا نقش مهندس مشاور کم رنگتر خواهد بود. در این روش کارفرما مسئولیت اجرای پروژه را به فرد یا افراد مورد اعتماد خود واگذار می کند. این فرد یا افراد می توانند از پرسنل خود کارفرما باشند و یا از غیر پرسنل کارفرما انتخاب شوند. سپس واحدی به نام واحد امانی تاسیس می شود که اداره این واحد را همان فرد یا افراد مورد اعتماد کارفرما برعهده خواهند داشت.سپس واحد امانی با سازماندهی تشکیلات کارگاه، اجرای طرح را آغاز می کند. کلیه هزینه ها توسط کارفرما پرداخت و از آنجاییکه وجود پیمانکار مستقل حذف می شود لذا سودی که قرار بود به پیمانکار پرداخت شود صرفه جویی می گردد. در این روش شخص مورد اعتماد کارفرما از قبیل مدیریت واحد امانی نفعی نمی برد زیرا این فرد از کارفرما حقوق دریافت می کند.
روش مدیریت پیمان:
در این روش کارفرما، شخصی را تعیین می کند تا مدیریت اجرای پروژه را برعهده بگیرد.
این شخص از بابت مدیریت پروژه درصدی از هزینه های انجام شده شامل هزینه تهیه مصالح و هزینه اجرا را دریافت می کند البته از بابت میزان و مقدار درصد مورد نظر می بایست قبل از شروع کار بین کارفرما و مدیر پروژه توافق لازم صورت گرفته باشد.
- در روش مدیریت پیمان که به پیمان مدیریت نیز معروف است روش اجرای پروژه، استخدام نیروی فنی و پرسنل اجرائی پروژه برعهده پیمانکار می باشد.ضمناً استفاده از این روش در بخش دولتی مستلزم اخذ مجوز های خاص می باشد.
- در روش مدیریت پیمان،کارفرما سودی به پیمانکار پرداخت نمی کند و فقط هزینه مصالح و تجهیزات و نیروهای انسانی را پرداخت می نماید بنابراین در هزینه تمام شده پروژه صرفه جویی می شود. ضمناً پیمانکار نیز بابت اجرای پروژه هزینه ای پرداخت نمی کند و به تبع آن تعهدات اجرای کار برعهده پبمانکار نخواهد بود و فقط به جهت مدیریت پروژه درصدی از کل هزینه را دریافت می نماید.
- در روش مدیریت پیمان وظیفه تهیه مصالح مورد نیاز پروژه برعهده کارفرما می باشد.
