محققان ایرانی کامپوزیتهای خود ترمیم شونده می سازند
اخیرا استفاده از پلیمرها و کامپوزیت هایی که بتوانند ترک های ریز بوجو آمده در اثر تنش های مختلف محیطی را ترمیم نمایند، مورد توجه قرار گرفته است. خودترمیمی به صورت توانایی ماده در ترمیم آسیب ها به صورت خودکار و مستقل تعریف می شود. لذا در خودترمیمی نیازی به هیچ گونه عامل محیطی و خارجی نیست. سیستم های خودترمیمی ساخته شده تاکنون سعی در تقلید از طبیعت دارند و هدف نهایی چنین سیستم هایی بازسازی قسمت تخریب شده یا صدمه دیده به صورت اولیه خود می باشد. البته انسان هنوز در ابتدای راه ساخت مواد با قابلیت خوترمیمی قرار دارد و این زمینه از زمینه های داغ تحقیق به شمار می رود.
در صورت استفاده از قطعات خودترمیم به جای قطعات معمولی در صنایع مختلف، از یک طرف هزینه های مربوط به تعمیر و نگه داری کاهش یافته و از طرف دیگر فرایند زمان بر تعویض یا تعمیر قطعات کاهش پیدا می نماید. علاوه بر این فواید، استفاده از پوشش های خودترمیم سبب محافظت بسیار خوب لایه زیرین در مقابل عوامل خورنده شده و هزینه های سرسام آور خوردگی را بشدت کاهش می دهد.
با توجه به مزایا زیاد سیستم های خودترمیم در صنایع مختلف، این مواد امروزه مورد توجه بسیاری قرار گرفته اند و تحقیقیات بسیاری بر روی توسعه مکانیزم های جدید خودترمیمی و نیز مواد ترمیم کننده جدید در حال انجام می باشد.
سید محمدرضا خلیلی، استاد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه خواجه نصیر و مجری طرح « نانوکامپوزیت های خودترمیم شونده» در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در این دانشکده قصد داریم با تعداد زیادی از دانشجویان به ساخت نانو کامپوزیت های خودترمیم شونده بپردازیم تا از این طریق بسیاری از هزینه های تعمیر و نگهداری سازه های کامپوزیتی جلوگیری کنیم.
وی افزود: نانوکامپوزیت ها بیشتر در ساخت بدنه کشتی، هواپیما، سازه های عمرانی همانند پل، عرشه و… مورد استفاده قرار می گیرد.
به گفته وی، زمانیکه این سازه ها بعد از مدتی دچار ترک می شوند هزینه های زیادی باید صرف تعمیرشان کرد. این ترک ها از عمر و مقاومت سازه می کاهد. همچنین شاید در زمانی این ترک ها هویدا شود که دیگر کار از کار گذشته باشد.
وی با بیان اینکه ساخت نانوکامپوزیت های خودترمیم شونده برای اولین بار در کشور انجام می گیرد، عنوان کرد: نانوکامپوزیت های خودترمیم شونده زمانیکه که بر اثر بارگزاری دچار عیب یا نقصی شوند می توانند با استفاده از سیستم های داخلی به ترمیم خود بپردازند بدون اینکه هزینه ای را تحمیل کنند.
خلیلی اظهار داشت: کامپوزیت خودترمیم شونده دقیقا مانند زخمی شدن انگشت دست است که بعد از یک خراش به مرور ترمیم می شود و جای زخم بهبود می یابد.
وی با تاکید بر اینکه ساخت نانوکامپوزیت ها کار جدید و در مرز دانش است، افزود: هنوز ساخت کامپوزیت های خودترمیم شوند در کشورهای دیگر هم صنعتی نشده است و تنها در پوشش برخی کالاها همانند تلفن های همراه استفاده می شود.
