سفتکاری شامل مراحل تیغه چینی اندود گچ و خاک، سقف کاذب و کف سازی می باشد.
نکات مورد توجه شهرداری ها در مرحله سفت کاری
- کنترل مجدد طول و عرض بنا
- کنترل ابعاد نورگیرها
- کنترل ابعاد بالکن ها و سایر پیش آمدگی ها
نکات سازه ای در مرحله سفت کاری
- مهارنشدن دیوار با مصالح بنایی در قاب سازه ای
- عدم مهار مناسب دستگاه بالابر روی هر یک از سقف ها
- عدم مهار تیغه ها
- عدم اجرای مناسب تیر بالای پنجره ها و درها(نعل درگاه)
حمل، باراندازی و نگهداری مصالح
آجر
- هنگام بارگیری-حمل-باراندازی دقت لازم را داشت تا ضایعات به حداقل ممکن برسد.
- نگهداری آجرها باید در محل تمیز دور از خاک-رطوبت و مواد مضر باشد.
- حداکثر ارتفاع انباشتگی آجرها ۲متر می‌باشد.
- از انباشتن آجر ساختمانی در نزدیکی لبه‌های گودبرداری- دهانه‌ی چاه- گودال و غیره باید جلوگیری کرد.
- برداشتن آجر انبارشده باید از بالاترین قسمت باشد
- از انباشتن آجر روی کف طبقات بیش از ظرفیت طبقه باید خودداری کرد.
سیمان گچ و آهک
- نگهداری سیمان- گچ و آهک باید در محل تمیز دور از خاک- رطوبت و مواد مضر باشد.
- کیسه‌های سیمان- گچ و آهک نباید بیش از ۱۰ ردیف روی هم قرار بگیرند و برداشتن آن‌ها به صورت ردیف‌های افقی باشد.
- از انباشتن سیمان- گچ و آهک روی کف طبقات بیش از ظرفیت طبقه باید خودداری کرد.
- از انباشتن سیمان- گچ و آهک ساختمانی در نزدیکی لبه‌های گودبرداری- دهانه‌های چاه گودال‌ها و غیره باید جلوگیری کرد.
- کیسه‌های سیمان و گچ باید در سطح خشک که از سطوح اطراف خود ۱۰سانتی متر بالاتر می‌باشد انباشته شوند. همچنین این کیسه‌ها باید از دیوارها ۳۰سانتی و از سقف ۶۰سانتی متر فاصله داشته باشد.
- سیمان و گچ‌هایی که به صورت فله می‌باشد باید در سیلو نگهداری شوند و باید حداکثر ۹۰ روز بعد از تولید به مصرف برسند. و در صورتی که به صورت پاکتی باشند در مناطق با رطوبت نسبی حداکثر ۹۰،۴۵ روز و در سایر مناطق ۹۰ روز پس از تولید به مصرف برسند.
- کیسه‌های سیمان و گچ که در اثر رطوبت هوا تبدیل به کلوخه شده‌اند در صورتی که با یک بار غلتاندن کامل نرم شوند می‌توان آن‌ها را استفاده کرد در غیر این صورت باید این مصالح مورد آزمایش قرار بگیرند. در صورتی که نتایج آزمایش مطابق استاندارد بود می‌توان از این مصالح استفاده کرد و در غیر این صورت نباید از کوچکترین مصالح استفاده نمود.
کرسی چینی
افراد به دلایل زیر کف طبقه همکف ساختمان خود را بالاتر از سطح زمین‌های مجاور می‌سازند.
- انسان معمولاً تمایل دارد از سطوح هم جوار خود به دلیل احساس امنیت بیشتر قدری بالاتر سکونت داشته باشد.
- در صورتی که کف ساختمان از کف سطوح هم جوار بالاتر باشد آب ، باران و برف نمی‌تواند وارد ساختمان گردد.
- امکان ایجاد کف افقی طبقه همکف در زیرزمین‌های شیب‌دار با اجرای کرسی چینی فراهم می‌گردد.
حال که به دلایل اشاره‌شده در بالا باید کف طبقه همکف را بالاتر از سطح زمین‌های مجاور بسازیم می‌توان با اجرای دیوار چینی روی شالوده ساختمان این امکان را فراهم کرد.به اجرای دیوار چینی کرسی چینی و خود دیوار کرسی می‌گویند.
عرض کرسی چینی
عرض کرسی چینی بستگی به ارتفاع آن دارد در صورتی که ارتفاع زیاد باشد عرض کرسی نیز به دلیل امکان تحمل فشارهای جانبی مصالح داخل کرسی باید زیاد گردد و بالعکس. عرض کرسی چینی باید حداقل ۱۰ سانتی متر بیشتر از عرض دیوار بالای خود باشد.
ارتفاع کرسی
ارتفاع کرسی از روی شالوده باید حداقل ۳۰ سانتی متر بالاتر از سطوح زمین‌های مجاور خود باشد.
مصالح کرسی چینی و ملات مورداستفاده
برای کرسی چینی می‌توان از سنگ لاشه- آجر یا بلوک سیمانی تو پر با یکی از ملاتهای ماسه- سیمان(به نسبت حجمی یک حجم سیمان و سه حجم ماسه)- ماسه- سیمان- آهک(یک حجم سیمان- یک حجم آهک- شش حجم ماسه)- ملات ماسه آهک (دو حجم آهک پنج حجم ماسه خاکی)
در زمین‌های مرطوب در رطوبت استفاده از آجر در کرسی چینی، مصرف آجرهای ماسه آهکی یا رسی مرغوب(مهندسی) الزامی می‌باشد.
مصالح داخل محدوده کرسی
داخل محدوده کرسی باید با مصالح سنگی حاوی دانه‌های ریز تا درشت پر شود. جهت پر کردن این محدوده ابتدا باید دانه‌های درشت ریخته شود و سپس دانه‌های ریز، تا از نشست مصالح سنگی جلوگیری شود. پر کردن محدوده کرسی را بوکاژ می‌نامند.
دیوار چینی
اهداف دیوار سازی
دیوارها از نظر وظیفه محوله دارای انواعی می‌باشد مانند دیوار حایل- دیوار برشی- دیوار باربر (در ساختمان‌های با مصالح بنایی)- دیوار جداکننده فضاهای داخلی
در این نوشتار فقط دیوارهای باربر و دیوارهای جداکننده فضای ساختمان‌ها موردبررسی قرار می‌گیرند.
دیوار سازی اهدافی به شرح آمده در زیر دارد:
- انتقال بارهای وارده به ساختمان در ساختمان‌های با مصالح بنایی
- محافظت فضای داخلی ساختمان در برابر عواملی مانند باد- باران- برف- سرما- گرما
- جدا کردن محدوده ساختمان از فضای بیرون
- جداسازی فضاهای داخلی ساختمان
انواع دیوار از نظر تحمل بار
به‌طورکلی دو نوع دیوار از نظر تحمل بار وجود دارد که عبارت‌اند از : ا. دیوار باربر که فقط در ساختمان‌های با مصالح بنایی کاربرد دارد ۲٫ دیوار غیر باربر که هم در ساختمان با مصالح بنایی و هم در ساختمان با اسکلت فولادی و بتنی کاربرد دارد.
مصالح دیوار چینی
مصالح دیوار باربر که فقط در ساختمان‌های با مصالح بنایی کاربرد دارد بستگی به نوع ساختمان با مصالح بنایی دارد در ساختمان‌های آجری همان‌طور که از اسم ساختمان پیدا است برای ساخت دیوار باربر باید از آجر استفاده کرد. همچنین برای ساخت دیوار باربر ساختمان‌های سنگی و خشتی باید به ترتیب از سنگ و خشت استفاده نمود.
طول هر آجر استاندارد باید دو برابر عرض آجر بعلاوه یک سانتیمتر به عنوان بند ملات خور باشد که هر چه ابعاد آجر بزرگ‌تر باشد هم سرعت کار بالا رفته و هم مقاومت دیوار آجری بالا می رود چون مقاومت آجر از ملات ما بین آن بیشتر می‌باشد.
ملات مورداستفاده در دیوار چینی
ملات مورداستفاده در دیوار چینی دیوارهای باربر و غیر باربر آجری باید از نوع ملات ماسه سیمان(به نسبت حجمی یک حجم سیمان و سه حجم ماسه) یا حداقل ملات ماسه- سیمان- آهک(یک حجم سیمان- یک حجم آهک- شش حجم ماسه) باشد.
طول ارتفاع و ضخامت دیوار
طول دیوارهای باربر و غیر باربر آجری بین دو پشت بند نباید از ۶متر برای دیوارهای باربر و ۴۰ برابر ضخامت دیوار یا ۵ متر (هر کدام کمتر باشد)برای دیوارهای غیر باربر بیشتر باشد.
حداکثر ارتفاع غیر باربر آجری از کف طبقه ۵/۳ متر می‌باشد. در صورت تجاوز از این حد باید داخل دیوار از کلاف افقی استفاده کرد.
ضخامت دیوارهای آجری باربر و غیر باربر به ترتیب برابر ۳۵ سانتیمتر و حداقل ۱۱ سانتی متر می‌باشد. ضخامت دیوارهای خارجی ساختمان‌های آجری چه باربر باشد چه غیر باربر ۳۵ سانتیمتر می‌باشد. حداقل ضخامت دیوارهای سفالی و گچی پیش‌ساخته غیر باربر ۸ سانتی متر می‌باشد.
لازم به ذکر است کلیه اعداد گفته‌شده در این بخش به ساختمان آجری با کلاف مربوط می‌باشد.
نکاتی در رابطه با دیوار چینی
- در ساخت دیوار باربر از یک نوع آجر استفاده گردد.
- در ساخت دیوار باربر از آجر توپر استفاده گردد.
- قبل از استفاده از آجر باید آن ها را زنجاب کرد تا هم گرد و غبار روی آجر برطرف گردد (چون گرد وغبار باعث می شود آجر به طور مطلوب به ملات نچسبد) و هم باعث می شود آجر آب ملات را جذب نکند (چون آجر آب خود را در کوره از دست داده است و تمایل زیادی به جذب آب دارد).
- بندهای قائم رج های متوالی در یک امتداد نباشند.
- ضخامت بندهای افقی و قائم باید بین ۱۰ تا ۱۲ میلیمتر باشد.
- داخل دیوارهای باربر باید حداقل سه میلگرد آجدار به قطر ۱۰ میلیمتر که هر یک به ترتیب در فواصل ۱/۳ ، ½ و ۲/۳ ارتفاع دیوار قرار بگیرد و در دو انتها در کلاف های قائم مهار گردد.
- دیوارها بعد از اتمام باید حداقل به مدت سه روز آب پاشی گردند.
- دیوارهای غیر باربر (جداگرها) در صورتی که تا زیر سقف ادامه دارند، باید رج آخر دیوار با ملات و فشار یا روش های دیگر در زیر سقف جا داده شوند.
بازشوها
در ساختمان سازی به در و پنجره بازشو گفته می شود که باید نکات زیر در مورد آن ها مورد توجه قرار بگیرد :
- مجموع سطح بازشوها بیشتر از ۱/۳ سطح دیوار نباشد.
- مجموع طول بازشوها نباید بیشتر از ½ طول دیوار باشد.
- فاصله اولین بازشو از بر خارجی ساختمان نباید بیشتر از ۲/۳ ارتفاع بازشو یا ۷۵ سانتیمتر باشد. مگر اینکه طرفین بازشو کلاف قائم (از کف تا سقف) اجرا گردد.
- فاصله دو بازشو نباید بیشتر از ۲/۳ ارتفاع کوچکترین بازشوی طرفین خود و همچنین ۱/۶ مجموع طول آن دو بازشو باشد. در غیر این صورت جرز بین دو دیوار جزئی از بازشو خواهد بود.
- هیچ یک از ابعاد بازشو نباید بیش از ۲٫۵ متر باشد، مگر اینکه در طرفین بازشو کلاف قائم و افقی اجرا گردد.
نعل درگاه
عضوی که با آن روی بازشوها پوشانده می شود را نعل درگاه می گویند. نعل درگاه می تواند از جنس فولاد و بتن باشد. در صورت استفاده از فولاد به عنوان نعل درگاه می توان از تیرآهن های زوج I شکل و یا زوج ناودانی استفاده کرد.
جان پناه
جان پناه دیواری است که در اطراف بام و همچنین اطراف باز بالکن ها (تراس) به منظور جلوگیری از سقوط افراد و وسائل و ریزش آب باران و برف اجرا می شود. ارتفاع جان پناه بستگی به ضخامت جان پناه دارد. در ساختمان های آجری با کلاف در صورتی که ضخامت دیوار ۱۰ و ۲۰ سانتیمتر باشد، ارتفاع جان پناه به ترتیب ۵۰ و ۷۰ سانتیمتر می باشد. در صورتی که ارتفاع جان پناه از ارقام مذکور بیشتر باشد، باید جانپناه با عضوهای قائم فولادی و یا بتنی اجرا گردد.
اجرای دیوارچینی
دیوارچینی باید دارای پیوند مناسبی باشد. در صورت نبود پیوند مناسب بین آجرهای یک دیوار قطعا دیوار تحت اثر نیروهای قائم و جانبی تخریب خواهد شد.
انواع پیوند
پیوند راسته نما
در این پیوند از آجرهای کامل و آجر نیمه استفاده می شود و برای دیوارهای ۱۰ سانتیمتری کاربرد دارد. از آجر نیمه به این منظور استفاده می گردد که بندهای آجرها در هر ردیف روی هم نیفتند.
پیوند کله نما
در این پیوند از آجرهای کامل استفاده شده و برای دیوارهای ۲۰ سانتیمتری کاربرد دارد. این آجر را در داخل ساختمان به دلیل نمای یکنواخت به کار می برند.
پیوند یک ردیف کله و یک ردیف راسته
در این پیوند از آجرهای کامل و سه قدی استفاده شده و برای دیوارهای ۲۰ سانتیمتری کاربرد دارد. در این نوع پیوند آجر سه قدی در ردیف آجرهای راسته به کار می رود تا بندهای آجر در هر ردیف روی هم نیفتند.
پیوند کله و راسته
در این پیوند از آجرهای کامل و سه قدی استفاده شده و برای دیوارهای ۲۰ و ۳۵ سانتیمتری کاربرد دارد. در ردیف هایی که از آجر راسته استفاده می شود باید از سه قدی نیز استفاده شود. همچنین هر ردیف به صورت ۱۸۰ می چرخد و ردیف بالایی خود را تشکیل می دهد.
اتصال دیوار در طول (لاریز)
در مواقعی که اجرای دیوار ناتمام می ماند، دیوار اجرا شده را باید مطابق شکل زیر به صورت لاریز اجرا کرد تا در زمان اجرای بقیه اتصال مناسبی با دیوار اجرا شده داشته باشد.
کلاف بندی ساختمان
هدف از کلاف بندی ساختمان (شناژبندی)، یکپارچه عمل کردن ساختمان در مقابل نیروهای جانبی مانند زلزله و باد می باشد. در واقع کلاف بندی، استخوان بندی ساختمان می باشد و باعث می شود تمام اجزا ساختمان در برابر نیروهای جانبی به صورت یکپارچه و با هم عمل کنند. اجرای کلاف در ساختمان های با مصالح بنایی اجباری می باشد.
کلاف بندی دو نوع می باشد:
- کلاف بندی افقی
- کلاف بندی قائم
در رابطه با این دو کلاف بندی باید به نکات زیر توجه شود:
- کلاف بندی افقی در دو محل (تراز) اجرا می شود. اولی در تراز زیر دیوار که باید از بتن آرمه باشد و دومی در تراز زیر سقف که می تواند هم بتنی و هم فولادی باشد.
- می توان کلاف افقی زیر سقف را از بتن و یا از فولاد (IPE100) استفاده کرد.
- کلاف افقی باید در روی کلیه دیوارهای باربر اجرا گردد.
- کلاف قائم باید در تقاطع دیوارها و در طول دیوارها در صورتی که فاصله مرکز به مرکز کلاف قائم بیشتر از ۵متر گردد، استفاده شود.
- کلاف قائم را می توان از بتن یا فولاد (IPE100) استفاده کرد. مشروط بر اینکه ستون فولادی با دیوار توسط میلگردهای افقی به خوبی انجام شود.
- دیوارها در محل اجرای کلاف های قائم بتن مسلح باید به صورت هشت گیر باشد. به جای استفاده از هشت گیر می توان در هنگام اجرای دیوار با تعبیه شاخک ها یا میلگردهای افقی در هر ۵۰ سانتیمتر ارتفاع اتصال بین دیوار و کلاف را تامین کرد.
آخرین ویرایش:99.4.8
شماره ویرایش:دوم
مطلب بسیار خوبی بود.ممنون
اقا لینک مطلبو من پیدا نکردم.میشه راهنماییم کنید؟