9 گام کنترل و بررسی میلگرد توسط مهندسین ناظر و مجری
9 گام کنترل و بررسی میلگرد توسط مهندسین ناظر و مجری
میلگردها به سبب دارا بودن مقاومت کششی از پر کاربردترین مقاطع فولادی در ساختمان ها می باشند.
شناخت انواع میلگرد
- انواع میلگرد روش تولید
- انواع میلگرد مقاومت کششی
- انواع میلگرد از لحاظ شکل ظاهری
- انواع میلگرد ازنظر جوش پذیری
انواع میلگرد روش تولید
- گرم نورد شده
- سرد اصلاح شده
انواع میلگرد مقاومت کششی
- S ۲۲۰ AI
میلگرد A1 با تنش جاری ۲۳۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی ۳۸۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی (در زمان گسیختگی) ۲۵ درصد به عنوان میلگرد نرم شناخته شده و عمدتاً بصورت صاف و بدون آج است. این میلگرد برای آهنگری، تغییر شکل و انجام عملیات جوشکاری بر روی آن مناسب است. بطور کلی به عنوان یک میلگرد داکتیل شناخته می‌شود.
- S ۳۰۰ AII
این نوع میلگرد با تنش جاری ۳۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی (در زمان گسیختگی) ۱۹ درصد به عنوان میلگرد نیمه خشک (ترد) و نیمه نرم شناخته شده که به صورت آجدار و عمدتاً آج فنری شکل است. میلگرد A2 برای عملیات ساختمانی و خصوصاً خاموت زنی مناسب بوده و انجام عملیات جوشکاری بر روی آن در صورت اجبار میسر بوده که البته توصیه می‌شود در صورت امکان از جوشکاری آن پرهیز شود
- S ۴۰۰ AIII
میلگرد A3 با تنش جاری ۴۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر شکل نسبی پلاستیکی (در زمان گسیختگی) ۱۴ درصد به عنوان میلگرد خشک (ترد)، مناسب عملیات ساختمانی بوده که بصورت آجدار و عمدتا آج جناقی است. اکیداً برای آهنگری و تغییر شکل‌های فراوان با زوایای تند مناسب نبوده و همچنین به هیچ وجه عملیات جوشکاری بر روی آن مجاز نیست.
- S ۵۰۰ AIV
انواع میلگرد از لحاظ شکل ظاهری
- میله گرد ساده(میلگرد س ۲۴۰ )
- میله گرد آجدار مارپیچ (میلگرد آج ۳۴۰ و میلگرد A2)
- میله گرد آجدار جناقی (میلگردآج ۴۰۰ و میلگرد A3)
- میله گرد آجدار مرکب(میلگرد آج ۵۰۰ )
نحوه تشخیص میلگرد A3 از A2
- میلگرد A3 تردتر ( شکننده ) است. اما میلگرد A2 انعطاف پذیرتر است. یعنی خم شدنش با نرمی همراه است.
- چنانچه آج میلگرد به شکل فنری باشد میلگرد از نوع A2 می‌باشد.
- در میلگرد های A3 آج ها به صورت ضربدری هستند اما در A2 به صورت منفرد هستند.
- در میلگرد هایA2 آج ها بصورت موازی هستند ولی در میلگرد های A3 آج ها بصورت هفت و هشت هستند.
- در واقع مطابق استاندارد آج این نوع میلگردها با هم متفاوت است ولی بدلیل سوء استفاده برخی تولید کنندگان از همین مطالب، میلگردهایی در بازار عرضه می شود که مثلا از آج استاندارد A3 استفاده شده ولی مقاومت فیزیکی و شیمیایی آن با میلگرد A2 سازگار باشد.
- در هرصورت مطابق آئین نامه باید با انجام آزمایشات نوع میلگرد را مشخص کرد.
انواع میلگرد ازنظر جوش پذیری
- جوش پذیر
با تجهیزات و روشهای متداول قابل جوشکاری است.
- جوش پذیر مشروط
در شرایطی معین با تجهیزات و روشهای معین قابل جوشکاری است.
- جوش ناپذیر
با وسایل متعارف قابل جوشکاری نیست.
نشانه گذاری و بسته بندی میلگردها(مبحث نهم)
هر یک از بسته های میلگرد باید دارای حداقل دو پلاک فلزی باشد که بر روی هر یک از پلاک های مزبور مشخصات (الف) تا (ح) زیر به صورتی خوانا و یا به صورتی خوانا و یا به صورتی که نتوان مخدوش شود نوشته شود
- الف)شماره بسته
- ب)نوع میلگرد
- پ)نمره میلگرد
- ت)وزن بسته
- ث)شماره ذوب یا بهر
- ج)نشانه تاییدیه کنترل کیفیت از سوی کارخانه سازنده
- چ)نام یا نشانه تجاری کارخانه سازنده
- ح)علامت استاندارد ملی ایران
آگاهی از وزن هر شاخه میلگرد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۸ به میزان ۵ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۱۰ به میزان ۷٫۵ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۱۲ به میزان ۱۱ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۱۴ به میزان ۱۵ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۱۶ به میزان ۲۰ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۱۸ به میزان ۲۵ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۲۰ به میزان ۳۰ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۲۲ به میزان ۳۷ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۲۵ به میزان ۴۷ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۲۸ به میزان ۵۸ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۳۰ به میزان ۶۶ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۳۲ به میزان ۷۵ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۳۴ به میزان ۸۵ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۳۶ به میزان ۹۵ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۳۸ به میزان ۱۰۶ کیلوگرم وزن دارد
- یک شاخه ۱۲ متری میلگرد ۴۰ به میزان ۱۱۸ کیلوگرم وزن دارد
آگاهی از قطر اسمی میله گرد
- الف: آرماتور به صورت کلاف، شاخه و شبکه‌های جوش شده یا بافته شده در کارخانه برای مصرف عرضه می‌شود و تفکیک آرماتورها بر اساس قطر اسمی آنهاست.
- ب: قطر اسمی میلگرد ساده قطری است که در برگ شناسایی ذکر می‌شود و معادل قطر دایره هم‌مساحت با مقطع عرضی نظری میلگرد و بر حسب میلیمتر است.
- پ: قطر اسمی، سطح رویه اسمی، و سطح مقطع اسمی میلگردهای آجدار به ترتیب برابر است با قطر، سطح رویه و سطح مقطع میلگردهای ساده صاف هم‌وزن آنها.
- ت: در محاسبات وزن، سطح رویه و سطح مقطع میلگرد، قطر اسمی آن و جرم واحد حجم معادل ۷۸۵۰ کیلوگرم در متر مکعب ملاک قرار می‌گیرد.
- ث: قطرهای اسمی میلگردها از ۵ تا ۵۰ میلیمتر با گامهای مختلف و قطرهای اسمی سیمهای شبکه‌های جوش شده از ۴ تا ۱۲ میلیمتر با گام ۵/۰ میلیمتر می‌باشند.
- ج: معمولاً قطرهای اسمی مورد مصرف در بتن‌آرمه و بر حسب میلیمتر به شرح زیر می‌باشند:
۵۰ و ۴۰ و ۳۲ و ۲۵ و ۲۰ و ۱۶ و ۱۲ و ۱۰ و ۸ و ۶ و ۵
شناخت انواع کاربرد میلگرد ( آرماتور ) در بتن
- میلگرد راستا
- خاموت
- سنجاقی
- خرک
- رکابی
- ادکا
- میلگرد گذاری شالوده‌ها
- تیر
شناخت مشخصات مکانیکی میلگرد
1. مقاومت مشخصه و تنش تسلیم فولاد
مقاومت مشخصه فولاد بر اساس مقدار تنش تسلیم آن تعیین می‌شود و معادل مقداری است که حداکثر ۵ درصد مقادیر اندازه‌گیری شده برای حد تسلیم ممکن است کمتر از آن باشد. در مواردی که تنش تسلیم به وضوح مشخص نباشد مدار آن معادل تنش نظیر ۲/۰ درصد تغییر شکل نسبی ماندگار انتخاب می‌شود.
که در آن:
- مقاومت کششی میلگرد، بر حسب مگاپاسکال (نیوتن بر میلیمتر مربع)
- تنش تسلیم میلگرد، بر حسب مگاپاسکال (نیوتن بر میلیمتر مربع)
- حد الاستیسیته حاصل از آزمایش کششی میلگرد، بر حسب مگاپاسکال (نیوتن بر میلیمتر مربع)
2.شکل پذیری
شکل پذیری میلگردها بر اساس آزمایش تاشدگی با زاویه ۱۸۰ درجه،با آزمایش خم کردن و باز کردن خم با استفاده از فلکه استاندارد تعیین می شود. شکل پذیری میلگردها وقتی قابل قبول تلقی می شود که ازدیاد طول نسبی گسیختگی در آزمایش کششی از ۸ درصد روی ده برابر قطر و ۱۲ درصد روی پنج برابر قطر میلگرد کمتر نباشد.
3.طبقه‌بندی میلگرد
میلگردهای فولادی بر اساس مقاومت تسلیم مشخصه طبقه‌بندی می‌شوند. طبقه‌بندی میلگردهای مصرفی در بتن‌آرمه بر حسب نوع فولاد به شرح زیر است:
| S500 |
S400 |
S350 | S300 | S220 |
اعداد بعد از S بیانگر حداقل مقاومت مشخصه میلگرد بر حسب نیوتن بر میلیمتر مربع می‌باشد.
آگاهی از روش های نمونه برداری میلگرد
مقاومت و سایر مشخصه‌های میلگردها بر اساس نتایج آزمایش نمونههای بریده شده از آنها تعیین می‌شوند. در هر نمونه‌برداری باید یک قطعه به طول یک متر بریده شود و نمونههای آزمایشی از این قطعه جدا شوند.
تعداد و تواتر نمونه‌‌ها باید طوری باشد که ارزیابی کیفیت کل میلگردهای مصرفی امکانپذیر گردد. برای این منظور باید از هر پنجاه تن و کسر آن، از هر قطر و هر نوع فولاد حداقل پنج نمونه برداشته شود. در صورت موافقت دستگاه نظارت از هر دسته پنج تنی میلگردهای مشابه، می‌توان یک نمونه انتخاب کرد.تصویر زیر درصد ترکیبات شیمایی را نمایش می دهد.
آگاهی از انواع آزمایش میلگرد
- آزمایش کششی میلگرد
- آزمایش تا شدگی با زاویه ۱۸۰ درجه
- آزمایش خم کردن و باز کردن خم میلگرد
- آزمایش کشش پس از خم کردن و باز کردن میلگرد و سیم های با قطر کمتر از 9 میلیمتر
- آزمایش پیوستگی میلگرد با بتن
- آزمایش وصله های جوش شده میلگرد
- آزمایش خستگی میلگرد
نکته:آزمایش کشش برای انواع میلگردها الزامی بوده و آزمایش خم و باز کردن برای میلگردهای سرد اصلاح شده باید انجام پذیرد.
نحوه بازدید و کنترل مهندس ناظر در مرحله جاگذاری میلگرد (آرماتور بندی)
- قبل از شروع عملیات بتن ریزی حداقل 24 ساعت قبل اتمام عملیات آرماتور گذاری باید کتبا به اطلاع دستگاه نظارت رسیده باشد تا دستگاه نظارت فرصت کافی برای کنترل داشته باشد.
- بتن ریزی قبل از کسب اجازه کتبی دستگاه نظارت مجاز نمی باشد.
- قطر، شکل، اندازه و محل نصب آرماتورها باید بر اساس نقشه های مصوب کنترل گردد.
- میلگردهای مصرفی در کارگاه های ساختمانی می بایست دارای استاندارد بوده و یک رونوشت از استاندارد آن تحویل دستگاه نظارت گردد.
- بعد از تحویل محموله میلگرد به کارگاه دستگاه نظارت دستور انجام آزمایش های لازم را صادر خواهد نمود.
- میلگردهای مصرفی باید نو، تمیز، بدون هیچگونه آلودگی نظیر چربی ها، ذرات بتن، گرد و خاک و یا مواد زاید دیگر باشد.
- هرگونه تغییر در نوع و تعداد و آرایش میلگردها می بایست با تاییدیه طراح ذیصلاح پرونده صورت پذیرد و ناظر و مجری بدون نظر طراح مجاز به تغییر در آن نمی باشند.
نقشه های مصوب و نحوه نمایش مشخصات جاگذاری میلگرد
نقشه های مصوب سازه باید شامل:
- جزییات آرماتوربندی سازه(ستون تیر فونداسیون و…) نظیر قطر، طول، شکل، اندازه و جزییات خم ها و جداول اوزان باشد.
- نحوه اجرا، خم کردن، محل دقیق و تعداد میلگردها و نوع میلگردها و…
آخرین ویرایش: 1399/07/12
شماره ویرایش: دوم
