عدم ایستایی ذاتی و تکیه پلاک مجاور به ساختمان در حال تخریب و گودبرداری و مفاد قانونی آن
عدم ایستایی ذاتی و تکیه پلاک مجاور به ساختمان در حال تخریب و گودبرداری و مفاد قانونی آن
برخی موارد عدم ایستایی ذاتی و تکیه پلاک مجاور به ساختمان
- بسیاری از ساختمان های قدیمی با دیوارهای باربر ساخته شده اند و ایستایی ذاتی نداشته و به دیوار یا ملک همسایه تکیه دارد و قطعاً با تخریب ملک مورد نظر، دیوار همسایه نیز ریزش خواهد کرد.
- ساختمان به صورت غیر اصولی ساخته شده است و دارای ایستایی لازم نمی باشد و به دیوار یا ملک همسایه جهت ایستایی تکیه دارد.
بررسی ماده 333 قانون مدنی پیرامون مسئولیت های مهندسین ناظر و طراح در رشته سازه در باب عدم ایستایی ذاتی و تکیه پلاک مجاور به ساختمان در حال تخریب و گودبرداری
مطابق مفاد ماده ۳۳۳ قانون مدنی ایران، صاحبان ساختمانها و عمارتها یا دیوار یا کارخانه مسئول خسارتهائی می باشند که از تخریب آن به دیگران وارد می شود به شرط آنکه خرابی درنتیجه عیبی ایجاد گردد که مالک واقف بر آن بوده باشد و یا اینکه از عدم مراقبت او حاصل شده باشد. این ماده قانونی بر نظریه تقصیر استوار است.
ماده ۳۳۳ قانون مجازات اسلامی
- ماده 333 ـ اگر لوث علیه دو یا چند نفر به شکل مردد ثابت باشد و قسامه به همین گونه علیه آنان اقامه شود جنایت بر عهده یکی از چند نفر به صورت مردد اثبات می شود و قاضی از آنان می خواهد که بر برائت خود سوگند بخورند. اگر همگی از سوگند خوردن خودداری ورزند یا برخی از آنان سوگند یاد کنند و برخی نکنند دیه بر ممتنعان ثابت می شود. اگر ممتنعان متعدد باشند پرداخت دیه به نسبت مساوی میان آنان تقسیم می شود. اگر همه آنان بر برائت خود سوگند یاد کنند درخصوص قتل دیه از بیت المال پرداخت می شود و در غیر قتل دیه به نسبت مساوی میان آنان تقسیم می گردد.
- این ماده بیان می کند :مطابق ماده 333 قانون مجازات اسلامی، در مواردی که عبور عابر پیاده ممنوع است اگر عبور نماید و راننده ای که با سرعت مجاز و مطمئنه در حرکت بوده و وسیله نقلیه نیز نقص فنی نداشته باشد و در عین حال قادر به کنترل نباشد و با عابر برخورد نموده و منجر به فوت یا مصدوم شدن وی گردد، راننده ضامن دیه و خسارت وارده نیست.
این ماده برگرفته از روایت وارده از امیرالمومنین علی (ع) است که فرموده اند : «قد اَعذَرَ مَن حَذَّرَ » یعنی کسی که هشدار داده است معذور است.
از وحدت ملاک این ماده می توان مسئولین کارگاه های ساختمانی یا سازندگانی که اولا تصرف آنان در محل کارگاه ، تصرفی مباح و قانونی و مأذون است. ثانیا با ایجاد موانع موقتی و نسب علائم اخطار و هشداردهنده ی ایمنی در مبادی ورودی محل های خطر در کارگاه همچون گودال ها ،چاه ها ،چاله اسانسور ، …تدابیر اقدامات و احتیاط های لازم را به عمل آورده اند در صورت بروز حادثه و ایجاد صدمه جانی در اثر ورود غیر مجاز اشخاص ثالث ، به علت عدم توجه به مقررات و علائم هشدار دهنده آنان را بری الذمه دانست و در اینصورت مسئول کارگاه و یا سازنده ضامن دیه صدمه جانی و خسارت وارده نیست مگر انکه مواردی مبنی بر عدم رعایت مقررات و نظامات دولتی در کارگاه ملاحظه یا مشاهده گردد و یا اشارات و قرائتی مبنی بر این امر که ظن قوی و معتبر در قاضی دادگاه ایجاد کند وجود داشته باشد.
وظایف مهندسین طراح و ناظر و مالک با توجه به ماده ۳۳۳ قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی در صورت مشاهده عدم ایستایی ذاتی و تکیه املاک مجاور
-
وظایف مهندسین طراح با توجه به ماده ۳۳۳ قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی در صورت مشاهده عدم ایستایی ذاتی و تکیه املاک مجاور
طراح : چنانچه در بازدید های خود جهت طراحی ملکی که ساختمانی قدیمی بوده و ملک جدید پس از تخریب ملک مورد نظر ساخته خواهد شد، ضروری است پلاک های مجاور ساختمان را نیز بررسی نمایید. بسیاری از ساختمان های قدیمی با دیوارهای باربر ساخته شده اند و ایستایی ذاتی نداشته و به دیوار یا ملک همسایه تکیه دارد و قطعاً با تخریب ملک مورد نظر، دیوار همسایه نیز ریزش خواهد کرد. در این حالت می بایست ضمن طراحی نقشه های سازه نگهبان ویژه برای این دیوارها، مالک را ملزم نمایید پیش از تخریب و در حین انجام آن و تا پیش از برداشتن تکیه گاه دیوار نسبت به پایدار سازی آن اقدام نمایید.
-
وظایف مهندسین ناظر با توجه به ماده ۳۳۳ قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی در صورت مشاهده عدم ایستایی ذاتی و تکیه املاک مجاور
ناظر: چنانچه در بازدید های خود جهت شروع عملیات و قبل از ارائه شروع به کار ، عدم ایستایی ذاتی و تکیه پلاک مجاور به ساختمان پروژه مشهود بود می بایست
الف)طی نامه یا همان دستورکار کتبی به مجری و مالک پرونده اعلام گردد که (ساختمان مجاور به ساختمان پروژه مذکور تکیه کرده و عملیات تخریب می تواند باعث شود به علت تکیه یا عدم ایستایی ذاتی تخریب گردد. لذا مقتضی است ضمن مراجعه به مهندس محاسب و درخواست بازدید و تهیه نقشه سازه نگهبان ویژه ای مناسب با وضعیت موجود پروژه تا حین تخریب و گودبرداری پلاک مذکور حفظ گردد. )
ب)همچنین نامه ای به طراح جهت بازبینی نقشه ها و بازدید از پروژه ارسال گردد.
*بهتر است نامه های مذکور ابلاغ قضایی گردد و رسید از مالک و طراح و مجری پروژه اخذ گردد.
پ)همچنین گزارشی به شهرداری مبنی بر عدم ایستایی ذاتی و تکیه به ملک مذکور و همچنین الزام مالک به تهیه نقشه های سازه نگهبان متناسب با وضعیت پروژه و رونوشت نامه طراح و مجری و مالک به پیوست ثبت گردد.
ت)همچنین نامه به ای به نظام مهندسی مبنی بر عدم ایستایی ذاتی و تکیه به ملک مذکور و همچنین الزام مالک به تهیه نقشه های سازه نگهبان متناسب با وضعیت پروژه و رونوشت گزارش و پیوست های آن به پیوست ثبت گردد. -
وظایف مالک با توجه به ماده ۳۳۳ قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی در صورت مشاهده عدم ایستایی ذاتی و تکیه املاک مجاور (
عدم ایستایی ذاتی ساختمان مجاور)
مالک : با مراجعه به طراح و درخواست بازدید و بازبینی نقشه ها متناسب با وضع موجود نسبت نموده .(ماده 333 قانون مدنی) همچنین مالک می بایست با مراجعه به دادگاه و یا شورای حل اختلاف عدم ایستایی ذاتی ساختمان
- مجاور را به اطلاع برساند.
- مالکین محترم حتما در نظر داشته باشید شرط ضروری برای عدم محکومیت استفاده از مجری ذیصلاح جهت اجرای پروژه از شروع تا اتمام عملیات می باشد
بازدید از پلاک‌های مجاور قبل از تائید فرم شروع به کار توسط ناظر
- كنترل و بازديد از “املاك مجاور” به لحاظ بررسی موارد زیر قبل از تائید و صدور فرم شروع به کار عملیات ساختمانی بسیار مهم و ضروری است.
1- ترکهای جدید و قدیمی؛
2- ایستایی ذاتی (بررسی وضعیت تکیه ساختما‌ن‌های مجاور به ملک مورد نظر)؛
3- وجود دیوار مشترک؛
4- سقف مشترک؛
5- شالوده مشترک؛
6- برق و آب مشترک؛
7- نعل درگاهی مشترک؛
8- لوله‌های دودکش و داکتهای تاسیساتی مشترک؛
9- میزان فرسودگی؛
10- زیرزمین. - در هنگام بازدید از املاک مجاور کارگاه، ممکن است در آنها ترکهای به ظاهر ناخوشایندی که می‌توانند محل ادعا و طرح شکایت توسط همسایگان مبنی بر وارد شدن خسارت به املاک آنها را از مالک و ناظر در پی داشته باشند، مشاهده شود.
- در صورت مشاهده شرایط فوق، ناظر باید نسبت به صورتجلسه نمودن ترکها و تهیه مستنداتی نظیر عکس و فیلم با حضور خود همسایگان و سازنده و دو شاهد دیگر اقدام نموده و بعد از تکمیل مستندات شروع به کار را صادر نمود.
- البته ممکن است که همسایگان از امضای صورتجلسه فوق‌الذکر امتناع نمایند که در آن صورت مي‌بايستی اقدام به تامین دلیل به روش‌های قانونی نمود.
توجه شود تامین دلیل و ارسال اظهارنامه و صورتجلسه صرفا جهت برداشت قانونی از وضع موجود املاک مجاور بوده (جلوگیری از ادعاهای کاذب) و بدون به کارگیری مجری ذیصلاح و اطلاعات متناسب نظیر نقشه های سازه نگهبان متناسب و اجرا صحیح آن می تواند موجب خسارت به مالک و مجری و ناظر گردد. (به سبب تامین دلیل و صورتجلسه این امر مبین آن است که مالک از وضع موجود املاک اطراف اطلاع داشته (فعل عمد) و اگر بدون اجرا و طراحی صحیح صورت پذیرد موجب می شود از شکایت حقوقی به شکایت کیفری تبدیل شود)
بند ۱۴ماده ۵۵ قانون شهرداری
بند 14 (اصلاحي 13ˏ07ˏ1342)- اتخاذ تدابير مؤثر و اقدام لازم براي حفظ شهر از خطر سيل و حريق و همچنين رفع خطر از بناها و ديوارهاي شكسته و خطرناك واقع در معابر عمومي و كوچه ها و اماكن عمومي و دالانهاي عمومي و خصوصي و پر كردن و پوشاندن چاه ها و چاله هاي واقع در معابر و جلوگيري از گذاشتن هر‌نوع اشياء در بالكن ها و ايوان هاي مشرف و مجاور به معابر عمومي كه افتادن آنها موجب خطر براي عابرين است و جلوگيري از ناودان ها و دودكشه اي ساختمانها كه باعث زحمت و خسارت ساكنين شهرها باشد.
تبصره (الحاقي 27ˏ11ˏ1345)- در كليه موارد مربوط به رفع خطر از بناها و غيره و رفع مزاحمت هاي مندرج در ماده فوق شهرداري پس از كسب نظر مأمور فني خود بمالكين يا‌صاحبان اماكن يا صاحبان ادوات منصوب ابلاغ مهلت دار متناسبي صادر مينمايد و اگر دستور شهرداري در مهلت معين بموقع اجرا گذاشته نشود،شهرداري رأساً با مراقبت مأمورين خود اقدام برفع خطر يا مزاحمت خواهد نمود و هزينه مصروف را باضافه صدي پانزده خسارت از طرف دريافت‌خواهد كرد.
ماده ۱۲۲ قانون مدنی
آخرین ویرایش: 1401/11/09
شماره ویرایش: دوم
